Onder de kandidaten zitten hoge functionarissen van de voormalige Ba’ath-partij en ”mustashars”, leiders van Saddams Koerdische paramilitairen en huurlingen. „Ze hebben Saddam in de jaren tachtig geholpen bij zijn campagne tegen de Koerden”, zegt Zirak Abdullah van het Koerdische weekblad Hawalti. „Daarbij zijn 182.000 Koerden vermoord. Ze hebben bloed aan hun handen.”

Vluchteling Zorab Hussein ging in 1974 op de loop voor het bewind van Saddam Hussein uit Kirkuk. Hij woont nu aan de rand van de stad in een geïmproviseerd vluchtelingenkamp zonder sanitaire voorzieningen. Zijn achtjarig zoontje speelt tussen de menselijke uitwerpselen. „Hoe kunnen ze in vredesnaam een ba’athist op de lijst zetten?” vraagt hij zich af.

Zirak Abdullah van Hawalti is echter niet verbaasd over de ba’athisten op de Koerdische lijst. In de jaren negentig waren de twee belangrijkste Koerdische partijen, de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) en de Democratische Partij van Koerdistan (KDP) in een burgeroorlog verwikkeld. Beide partijen zochten steun bij de ba’athisten. De PUK mobiliseerde Saddams lokale aanhangers en de KDP zocht de hulp van het Iraakse leger. „Allebei hebben ze geprobeerd samen te werken met de ba’athisten, om te voorkomen dat die de kant van hun vijand zouden kiezen. Nu is de tijd gekomen om terug te betalen”, zegt Abdullah.

De Koerden zullen morgen weinig keuze hebben. Alle kandidaten staan op een gezamenlijke lijst, de Democratische Patriottische Alliantie van Koerdistan. Behalve de PUK en de KDP, zitten in de alliantie ook Koerdische partijen die de moslims, communisten, christenen en etnische Turken vertegenwoordigen. De alliantie verwacht 99 procent van de Koerdische stemmen binnen te halen. Over de vertegenwoordiging in het Koerdische parlement zijn al afspraken gemaakt: de PUK en de KDP krijgen elk 41 zetels, de communisten tien en de Turkmenen vier.

Dler Mohammed, kandidaat voor de Communistische Partij, zet desondanks zijn vraagtekens bij de gang van zaken. „De democratie heeft nog niet echt wortel geschoten in Irak”, zegt hij. „We zouden moeten discussiëren op basis van ideologie, maar het gaat momenteel alleen maar om de Koerdische zaak. Dat is ook de reden voor deze gezamenlijke lijst.”

Veel Koerden hopen nog steeds op een onafhankelijke Koerdische staat in Noord-Irak. „Deze verkiezingen zijn erg belangrijk voor de toekomst van Koerdistan”, zegt mensenrechtenactivist Farhad Pirball. „De Koerdische partijen houden er verschillende ideologieën op na, maar de drang naar onafhankelijkheid brengt ze samen. Ze denken dat dat de beste manier is om te vechten voor hun zaak.”