De afgelopen periode hebben videoverslaggevers Francina Stolk en Robert Jansema heel wat uren doorgebracht in en rondom een oude camper uit de jaren zeventig. Ze maakten daarmee een meerdaagse toer over de Biblebelt, voor hun gezamenlijke zomerserie. In zes afleveringen, waarvan de tweede deze week online verscheen, trekken ze van Overijssel tot Zeeland terwijl ze onderweg interessante verhalen ophalen.

In Gortel interviewt Francina ex-gokverslaafde Arjan van Essen. Het is niet voor de hand liggend dat iemand met zo’n verhaal naar buiten treedt. Van Essen koos er in 2020 bewust voor om dat wel te doen, zo vertelt hij aan Francina: „Maar dat wil niet zeggen dat het voor mensen die met mij te maken hebben gehad, makkelijk was of dat zij er blij mee waren.”

Gokreclames

In het gesprek vertelt Van Essen uitgebreid hoe hij aankijkt tegen gokreclames, die sinds 1 juli (online) verboden zijn in Nederland. „Ik snap de intentie van de overheid, dat men liever ziet dat Nederlanders gokken bij legale bedrijven dan in het illegale circuit. Toch heb ik, toen ik verslaafd was, nooit gemerkt dat de overheid het gokken tegen wilde gaan. Ze is zelf de eigenaar van de casino’s en diezelfde overheid wil het ondertussen niet promoten”, legt Van Essen uit, die zelf 12 was toen hij voor de eerste keer achter een gokkast zat. Een gokhal volgde, en vervolgens een casino.

In 2008 trad Van Essen met zijn verslaving naar buiten: „Na jaren gokken was mijn gewicht enorm afgenomen en lag ik ’s nachts te shaken in bed. Op een avond, toen ik weer geld had verloren, ben ik een bos ingewandeld en heb tegen mezelf gezegd dat ik moest kiezen: mijn leven beëindigen of mijn verhaal delen met anderen. Op dat moment was het echt een wilsbesluit om mijn gezin en de kerkenraad bij te praten”, zegt Van Essen, die in die tijd net tot ouderling in de gereformeerde gemeente van Wageningen was verkozen. „Pas toen ik in een kliniek terechtkwam en onder ogen zag dat ik terecht was gekomen bij de zwaarst verslaafden, drong de ernst van de hele situatie tot mij door.”

Sociaal eilandje

Jaren later merkte de in Gortel opgegroeide ervaringsdeskundige dat de omgeving waarin jongeren opgroeien een grote invloed heeft op de kans om verslaafd te raken. „In de jaren zeventig werd weinig over gevoelens gesproken. In het Veluwse dorp waar ik woonde, zaten we op een sociaal eilandje. Ik verwijt mensen om mij heen niets, maar het wordt wel onderschat wat het voor jongeren betekent om geïsoleerd op te groeien. Ik voelde me eenzaam, kwam zodoende in een kroeg terecht en een gokkast was de volgende stap. Ook op school wisselde ik zes keer van klas, vanwege mijn wisselende niveaus. Ik heb destijds iemand gemist die zei: „Hier gaat iets niet goed.””

Hoewel Van Essen, inmiddels diaken in de Goudse Sint-Jangemeente, niet meer gokverslaafd is, blijft hij gevoelig voor het verslavingselement. „Het gokken is afgesloten voor mij, maar ik weet dat mensen het lastig vinden als ik dit zeg. Ondanks dat ik geen garanties kan geven voor de toekomst, mag ik wel letterlijk zeggen: God zij dank. Want inmiddels leef ik al vijftien jaar verslavingsvrij.”