Volgens minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) moet 5 mei een dag worden om het belang van de democratische rechtsstaat te benadrukken. Ook zei ze dat het een dag zou kunnen zijn dat nieuwe Nederlanders het Nederlanderschap kunnen verkrijgen.

Verdonk kondigde aan dat Nederland een integratieraad krijgt om de binding tussen allochtonen en autochtonen te bevorderen. Tot dusver overlegde ze altijd met minderheden die verenigd zijn in het Landelijk Overleg Minderheden (LOM). Dat wil ze tot een integratieraad verbreden met ook autochtone organisaties.

Tijdens de conferentie met als titel ’Breed initiatief maatschappelijke binding’ sprak het kabinet met maatschappelijke, religieuze en levensbeschouwelijke organisaties over hoe de saamhorigheid tussen autochtonen en allochtonen in de samenleving verbeterd kan worden. Volgens premier Balkenende waren de gesprekken nodig, omdat er spanningen en gekwetste gevoelens in de maatschappij zijn en te weinig onderlinge verbindingen.

„Het gevaar bestaat dat mensen en groepen zich verbitterd van elkaar afwenden en van elkaar vervreemden. Dat tij moeten we keren", zei Balkenende. Ook moeten mensen zich niet laten meeslepen door somberheid en cultuurpessimisme, aldus de premier. „Daar is niemand mee geholpen. Er is gewoon actie nodig", zei hij.

Met maatschappelijke organisaties, variërend van vakbonden tot KNVB en van de Johan Cruyff Foundation tot de stichting tegen zinloos geweld, kwam het kabinet tot een aantal concrete afspraken. Zo komt er binnenkort behalve een organisatie van ouders van allochtone leerlingen ook een vereniging van leraren van islamitische scholen.

Daarnaast kwamen er initiatieven om mensen zonder baan of netwerk te laten coachen door mensen die dat wel hebben en hen een stageplaats aan te bieden. Ook zegde bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam toe het project Welkom in Rotterdam te zullen overnemen. In dat project nemen Rotterdammers nieuwkomers op sleeptouw om hen wegwijs te maken in de stad.

De tweede gespreksronde met vertegenwoordigers van godsdienstige en levensbeschouwelijke organisaties leidde niet tot concrete actiepunten, behalve de afspraak dat het gesprek een vervolg krijgt. De deelnemers aan de bijeenkomst wezen volgens Balkenende onder meer op het belang van respect voor de verschillende opvattingen en het belang van een duurzame interreligieuze dialoog.

Ook stelden ze dat moskeeën en kerken een bindende factor in de plaatselijke gemeenschap zijn, omdat ze behalve als gebedshuis vaak ook als sociaal-cultureel centrum fungeren. De gesprekspartners erkenden bovendien de noodzaak van zelfkritiek. Verdonk wees er verder op dat het voor religieuze en levensbeschouwelijke organisaties belangrijk is de eigen positie te relativeren. Ze zouden over hun eigen schaduw moeten heenstappen en met respect naar elkaar luisteren, zei ze.

Balkenende en Verdonk toonden zich na afloop zeer tevreden over de resultaten van de conferentie. Verdonk sprak van een „hele positieve atmosfeer". Alle gesprekken krijgen een vervolg. Waarschijnlijk in april volgt een nieuwe conferentie.