Aanleiding voor de breuk is de manier waarop de coalitie zou moeten omgaan met Hart voor Den Haag, de partij van oud-wethouder Richard de Mos. Hij werd in april volledig vrijgesproken van corruptie en wil nu terug het college in. Een bemiddelaar, ‘gespreksleider’ Bruno Bruins, had geadviseerd om met De Mos te praten. VVD, CDA en D66 zijn daartoe bereid, maar PvdA en GroenLinks zijn en blijven daar fel tegen, maakten ze ook tijdens het debat van donderdag duidelijk.

„We kunnen niet verder gaan alsof er niets is gebeurd”, zei fractievoorzitter Lotte van Basten Batenburg van de VVD. „Voor de verhoudingen in de raad is dat niet goed, moreel is het niet juist en democratisch is het onkies. Enkele coalitiepartijen kiezen voor hun eigen belang. We hechten veel belang aan onze rol in de coalitie, maar onze belangen in de coalitie zijn ondergeschikt aan onze democratische principes. Soms zijn er situaties waarin je niet kan kiezen, maar alleen het juiste kan doen.”

De twee VVD-wethouders, Anne Mulder en Kavita Parbhudaya, dienden onmiddellijk hun ontslag in. „We nemen met veel spijt kennis van het terugtreden van twee collega’s. Het college zal het werk voortzetten”, zei burgemeester Jan van Zanen, voorzitter van het college.

D66 stelde tijdens het debat voor dat de coalitie met de hele oppositie zou gaan praten „en in het bijzonder met Hart voor Den Haag”. De partij deed dat voorstel namens de gehele coalitie. Maar nog tijdens het debat zei de VVD dat de naam van die partij niet onder het voorstel moest staan. Daarna zei D66 dat het alleen zijn motie was. Dat kwam de coalitie op een openbare vermaning te staan. Die motie werd niet aangenomen.

Aan het einde van het debat diende de VVD ineens een motie in, waarin stond dat de coalitiepartijen met Hart voor Den Haag „verkennende gesprekken gaan voeren over deelname van Hart voor Den Haag aan de coalitie”. GroenLinks en PvdA stemden tegen, maar de motie werd wel aanvaard. Na de uitslag kondigde de VVD de val van de coalitie aan.

VVD, CDA en D66 herhaalden na de stemming dat ze bereid zijn met Hart voor Den Haag te onderhandelen over een coalitie. Samen zouden ze 27 van de 45 zetels in de raad hebben, ruim genoeg voor een meerderheid. Als de vier partijen een akkoord bereiken, krijgt Den Haag het vierde college in vijf jaar tijd.