Een zaak tegen een baptist die weigert te betalen voor het leiden van een ongeregistreerde bijeenkomst, de beslissing om het bezit af te nemen van een andere leidinggevende baptist en twee identieke zaken die lopen tegen een hare-krisjnagemeenschap doen religieuzen in het land het ergste vrezen. Het zijn de laatste van een serie incidenten sinds het wetsontwerp er ligt.

Het ontwerp -waarin de term extremisme niet wordt gedefinieerd- noemt het woord religie tien keer en spreekt van toenemende staatscontrole over godsdienstige groepen. De wet maakt het mogelijk om activiteiten van religieuze organisaties „die breken met de wetten van Kazachstan door het ontplooien van extremistische activiteiten”, te verbieden, zelfs zonder tussenkomst van de rechter. Het Kazachse Lagerhuis buigt zich momenteel over het wetsontwerp.

Dmitri Yantsen, voorganger van een baptistengemeente in Centraal-Kazachstan, vertelde Forum 18 dat de autoriteiten een kindertehuis van de baptisten hebben gesloten en proberen om een door de baptisten opgericht liefdadigheidsfonds te gronde te richten. „Nu zijn ze begonnen met het vervolgen van onze kerkleden. Dit lijkt me niet het initiatief van lokale autoriteiten maar staatspolitiek.” De gebeurtenissen spelen zich af nadat amendementen zijn ingediend die de controle van staatswege op godsdienstige groeperingen moeten vergroten.

De baptist Andrei Lerner weigerde een boete te betalen omdat hij naliet zijn godsdienstige gemeenschap te laten registreren en loopt de kans te worden aangeklaagd voor het negeren van een gerechtelijk bevel of een ander legaal besluit. Yantsen: „Volgens ons geloof mogen we geen officiële afspraken maken met seculiere autoriteiten. We menen ook dat we ons geloof in God niet hoeven te rechtvaardigen tegenover hen. Daarom weigeren we te betalen voor het bidden in een kerk die is gevrijwaard van inmenging door de seculiere autoriteit. Maar zij bekijken het helaas anders.”

Yantsen en Lerner zijn leden van de Raad van Baptistenkerken, die om principiële redenen weigert de kerken te laten registeren bij de staatsautoriteiten.

Sergei Afanasyev, hoofd van de onderzoeksafdeling van het kantoor voor binnenlandse aangelegenheden in de regio Karaganda, stelt dat Lerner tot nu toe niet is beschuldigd. „Het is niet aan ons om een zaak voor te brengen, maar aan de belastingpolitie”, vertelde hij de Noorse nieuwsdienst. „We zijn de zaak aan het onderzoeken. Het is mogelijk dat Lerners eigendom zal worden geconfisqueerd om de boete te compenseren die hij niet heeft betaald.”

De overtuiging van Yantsen dat de staat zijn greep op hen verstevigt, wordt ondersteund door het toenemend aantal conflicten tussen de staat en gemeenteleden in andere delen van het land. In het zuiden is een conflict gerezen tussen een Koreaanse protestantse kerk en de autoriteiten. Bij de stad Almaty sloot justitie een boerderij van de hare-krisjnabeweging. Met twee zaken tegen de beweging is de discussie met de autoriteiten in een nieuwe fase beland, stelt het hoofd van de krisjnabeweging in Kazachstan, Vidya Volkova.

De rechtbank overweegt het confisqueren van zeventien huizen van leden van de beweging en van het land dat eigendom is van de hare-krisjnabeweging. „De eigenaren zijn beschuldigd van het niet privatiseren van hun eigen stukken land, maar we hebben het papierwerk voor privatisering verschillende keren ingediend. Er is simpelweg niet naar gekeken. De beschuldiging dat het land niet op een goede manier wordt gebruikt, is absurd, omdat er groenten en fruit op worden verbouwd.”

In artikel 6 van het wetsontwerp staat dat een staatsagentschap voor relaties met religieuze organisaties studie zal doen naar de activiteiten van religieuze groepen in Kazachstan. Dit agentschap is bevoegd om deze activiteiten te verbieden. Vooral dit wetsartikel maakt strengere controle van staatswege mogelijk.