Orka beukt bij Noorwegen op Nederlands zeilschip
Na een reeks aanvaringen tussen orka’s en zeilboten in de Straat van Gibraltar, heeft een Nederlandse zeiler nu een vergelijkbaar voorval meegemaakt bij Noorwegen. Zeiler Wim Rutten zegt tegen de Volkskrant dat een orka herhaaldelijk tegen zijn schip beukte. Waarom de dieren dat doen en of het risico bestaat dat dit soort botsingen daar nu meer zal voorkomen, is nog onduidelijk.
Rond de Straat van Gibraltar, tussen Spanje en Marokko, worden al sinds 2020 met enige regelmaat meldingen gedaan van orka’s die schepen rammen. Sindsdien is het volgens de organisatie die de voorvallen registreert al honderden keren gebeurd. Het gaat meestal om zeilschepen. De orka’s zwemmen tegen het roer aan, soms zo hard dat er ernstige schade ontstaat of schepen omslaan. Zeiler Rutten liep naar eigen zeggen geen schade op.
Waarom de orka’s schepen aanvallen, is niet duidelijk. Een van de theorieën is dat een orka die Gladis wordt genoemd voor de Spaanse kust een vervelende ervaring heeft gehad met een boot en sindsdien jongere orka’s heeft geleerd om ze aan te vallen. De dieren zijn intelligent en daartoe in staat, zeggen onderzoekers. Het is ook denkbaar dat ze met de schepen spelen of de strijd aanbinden met vissers omdat ze daar last van hebben.
Marinebioloog Jeroen Hoekendijk van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) bevestigt na berichtgeving van de Volkskrant dat de kans klein is dat de orka bij Noorwegen het gedrag heeft overgenomen van de groepen rond Spanje. Het is hoogstwaarschijnlijk een hele andere groep op grote afstand van de Straat van Gibraltar.
Omdat de waarneming van de Nederlandse zeiler voor zover bekend de eerste is in dat deel van Europa, vindt Hoekendijk het te vroeg om iets te zeggen over het motief van de ‘aanvallen’ van de orka. In algemene zin kan het uit frustratie (”aversie”) met de schepen zijn, of gewoon uit nieuwsgierigheid. Het kan goed zijn dat de orka’s voor Noorwegen andere motieven hebben dan die bij Spanje.
„Vaak wordt gekeken naar de visserij. Orka’s en vissers jagen op blauwvintonijn. Daar zit een spanningsveld.” Dit speelt voor de Spaanse kust wel, maar dat spanningsveld „ontbreekt” volgens Hoekendijk in het gebied tussen Schotland en Noorwegen, waar de orka het Nederlandse schip trof. Daar wordt gevist op haring en makreel, en lijken vissers en orka’s elkaar veel minder in de weg te zitten. Toch lijkt het Hoekendijk waarschijnlijker dat de beukende orka’s de schepen aanvallen dan dat ze alleen nieuwsgierig zijn.
