Vader heeft grote rol bij godsdienstige opvoeding
Iedere derde zondag in juni is het in ons land Vaderdag. Dan wordt pa even in het zonnetje gezet met een ontbijtje en een aardigheidje. Zo wordt de betekenis van vader bij de opvoeding van kinderen onderstreept.
De vraag is echter gewettigd of in onze moderne samenleving de vader nog wel zo’n speciale dag verdient. Al bijna een halve eeuw wordt er op allerlei manieren gewezen op de afwezigheid van vaders. Eind jaren zeventig schreef de cultuurcriticus Gerard C. de Haas een boek met de veelzeggende titel ”De vaderen zijn niet meer”. Het werd een bestseller, al was de boodschap alarmerend. De Haas constateerde dat de vader in gezin en cultuur de grote afwezige was. Hij wees op de schadelijke effecten daarvan.
Sindsdien is er wel wat gebeurd. Met name bij de jongere ouders lijkt het besef te groeien dat de rol van vader zich niet moet beperken tot zorg vóór het gezin (de financiën) maar dat zorg ín het gezin ook belangrijk is. Jongere vaders zijn vaak meer dan hun eigen vader betrokken bij de huishouding en opvoeding.
Op zichzelf is dat een positieve ontwikkeling. Het is immers een misvatting te denken dat het draaiende houden van de huishouding bijna uitsluitend de verantwoordelijkheid is van moeder. Vader mag en moet zeker zijn steentje bijdragen.
Tegelijk moet er voor worden gewaakt op dit punt niet door te schieten. Afgezien van bijzondere omstandigheden is het goed om bij de zorg voor de huishouding en voor de kinderen enigermate vast te houden aan een rolverdeling die in het verleden haar waarde heeft bewezen. Daarin heeft moeder een primaire rol. Wie daarbij vragen heeft, moet maar eens letten op het automatisch gedrag van kleine kinderen. Die zoeken eerst en vooral veiligheid bij hun moeder, hoe goed de vader-kind-relatie ook is. En belangrijker: deze rolverdeling heeft Bijbelse wortels, de Bijbel prijst de vrouw die op haar huishouding goede acht heeft.
Blijft dat het positief is wanneer mannen meer in hun gezin zijn. Niet alleen om moeder te ontlasten, maar ook omdat de rol van vader cruciaal is bij de godsdienstige opvoeding. Een Amerikaans onderzoek wijst uit dat wanneer vader vaak of altijd afwezig is in het gezin, de kinderen –eenmaal volwassen– sneller met de kerk en het geloof breken dan wanneer vader geregeld aanwezig is. Dat wijst op de enorme verantwoordelijkheid die vaders hebben.
Vaak wordt gezegd dat het vooral de moeder is die een rol heeft bij de geloofsopvoeding. Maar die van de vader is niet minder belangrijk. In Deuteronomium 6 wordt de opdracht gegeven om Gods geboden de kinderen in te scherpen. Uit het tekstverband blijkt dat die opdracht vooral gegeven wordt aan de vader.
Daarom: de rol van vader verdient waardering. En daarom is het mooi dat Vaderdag op zondag is. Niet om dan te feesten, maar juist om dan het meest wezenlijke van het vaderschap gestalte te geven.