Bedrijven in de grond-, weg- en waterbouw moesten eerder al 100 miljoen euro betalen. De straffen kunnen aanzienlijk lager uitvallen als de bouwsector een financiële regeling treft met de benadeelde opdrachtgevers. De NMa maakt in de loop van de volgende maand bekend hoe hoog de boetes zijn die de individuele bedrijven moeten betalen. Onder de beschuldigde bedrijven zitten grote concerns zoals BAM, Ballast Nedam, Heijmans en KWS.

De meeste bij de bouw betrokken ministers noemen de boetes „hoog maar rechtvaardig.” De voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie die de bouwfraude onderzocht, GroenLinks-kamerlid Vos, vindt juist dat de bouwbedrijven veel te makkelijk wegkomen met de schade die ze hebben berokkend.

De NMa heeft bij de bepaling van de boetes meegewogen dat de overheid in sommige gevallen „de kartelvorming heeft begunstigd.” Dat was een reden om de boetes enigszins te matigen. Daarnaast hebben de bouwbedrijven extra korting op hun boete gekregen omdat ze meewerkten aan een versnelde procedure.

De boetes per onderneming kunnen nog lager uitvallen. De kartelwaakhond stelt een vermindering van 10 procent in het vooruitzicht als de bedrijven uiterlijk op 15 februari met overheden een financiële regeling treffen.

De bouwbedrijven tuigen momenteel een gezamenlijke kas op voor zo’n schaderegeling. Enkele grote bedrijven hebben toegezegd samen 20 miljoen euro in het schadefonds te storten, aldus de bouwwerkgevers Bouwend Nederland.

Voorzitter Brinkman van Bouwend Nederland noemde de boetes in een reactie „een enorme dreun.” „Her en der in de bedrijfstak ziet men hele jaarwinsten verdampen.” Bouwer BAM legt 40 miljoen euro opzij voor de boetes die maandag bekend werden gemaakts, alsook voor eventuele andere overtredingen.

Ook Heijmans treft een voorziening. Dit bedrijf reserveert 30 miljoen euro voor „de afwikkeling van de bouwzaak.” Deze voorziening komt boven op de 15 miljoen euro die het bouwconcern al eerder opzijzette.

De NMa had eind 2003 al aan 22 bouwbedrijven boetes opgelegd met een totaalbedrag van 100,7 miljoen euro wegens verboden afspraken. Meer dan een kwart hiervan kwam op het bordje van BAM, de grootste bouwer van Nederland.

De mededingingsautoriteit zegt de boetes uit 2003 opnieuw te willen bekijken, omdat de bouw heeft aangegeven „volledig schoon schip” te maken. Voorwaarde voor een korting van 10 procent is ook hier dat de bedrijven het met de overheden eens worden over een financiële regeling. De NMa is daarbovenop bereid de resterende boetebedragen met maar liefst 45 procent te verminderen.

Met het uitdelen van de nieuwe boetes is het fraudeonderzoek in de grond-, wegen- en waterbouw voor de NMa grotendeels achter de rug.