Niet alleen is het een buurland van haar geboorteland Argentinië, maar de afgelopen twintig jaar is ze er voor haar werk ook regelmatig geweest. Zoals in 2005, 2008 en 2012.

Koningin Máxima heeft in Brazilië maar af en toe een tolk nodig. Ze redt zich goed in het zogenoemde Portunhol, de mengtaal van Portugees en Spaans die Brazilianen en Spaanssprekenden zoals Máxima wel gebruiken. In haar jeugd kwam ze vaak in Brazilië en dat deed ze later ook toen ze voor Deutsche Bank in New York werkte.

Brazilië speelde in haar leven een rol bij de afwikkeling van de heikele kwestie van de aanwezigheid van haar vader Jorge Zorreguieta bij het huwelijk met prins Willem-Alexander. Een deel van de besprekingen en onderhandelingen had plaats in São Paulo, waar de koningin haar werkzaamheden begint.

São Paulo is met 22 miljoen inwoners de grootste stad van Brazilië en in veel opzichten het kloppend hart. Nederlanders vergelijken het wel met Rotterdam: een stad van doeners, in tegenstelling tot de feestvierders in het bekendere Rio de Janeiro en de beslissers in de hoofdstad Brasilia.

Financieel gezond

São Paulo is echter ook het financiële centrum van Brazilië. Daarom begon daar ook het bezoek van Máxima, in haar rol als speciaal pleitbezorger van de secretaris-generaal van de VN op het gebied van betere toegang tot financiële diensten.

Brazilianen hebben eerlijk gezegd al in ruime mate toegang tot zulke diensten. Anders dan bijvoorbeeld in Marokko, waar de koningin enkele maanden geleden was, wordt in Brazilië –of in elk geval in São Paulo– bij voorkeur betaald met een bankpas. ”Liever niet contant”, is te lezen in winkels, ook voor kleine bedragen. In Marokko was het bijna niet mogelijk om te pinnen. Daar gaat driekwart van alle transacties nog met contant geld en in het algemeen willen mensen zelfs geen bankrekening hebben. „Mede het gevolg van een gebrek aan vertrouwen in de banken”, wist Máxima.

Sinds haar laatste VN-bezoek aan Brazilië in 2012 heeft nu 84 procent van de volwassenen een bankrekening of maken ze gebruik van andere formele digitale financiële diensten – in Marokko was dat amper 44 procent. Maar in Brazilië speelt een ander probleem: financiële gezondheid. Dat is de mate waarin „een huishouden controle heeft over de dagelijkse inkomsten en uitgaven, veerkracht heeft om financiële tegenslagen op te kunnen vangen, in staat is om financiële doelen te bereiken en vertrouwen heeft in de financiële toekomst”.

Sparen

Brazilië meet in hoeverre mensen zich financieel gezond voelen. Bij een vorig jaar gehouden enquête gaf bijna 80 procent van de ondervraagden aan niet te weten of zij hun maandelijkse rekeningen konden betalen en had 55 procent zorgen over het voldoen van het schoolgeld. Koningin Máxima stelt dat het daarom belangrijk is –niet alleen in Brazilië of Nederland, maar in het algemeen– financiële gezondheid mee te nemen in het ontwikkelen van financiële producten, diensten en beleid.

Het automatisch sparen van kleine bedragen is daarvan een voorbeeld. Op die manier ontstaat bijna ongemerkt een buffer. Maar aangepaste producten alleen zijn geen oplossing. Financiële educatie is ook belangrijk. Kinderen die al op jonge leeftijd leren om op een goede manier om te gaan met geld zijn later financieel gezonder en beter toegerust om financiële beslissingen te nemen.

Het programma van de koningin is op deze zaken afgestemd. Ze praatte in São Paulo met de financiële sector over haar speerpunten en welke bijdragen banken als Santander en Itáu daaraan kunnen leveren. Tijdens zogenoemde veldbezoeken wilde ze van ondernemers horen hoe digitale leningen en andere diensten op maat hen hebben geholpen bij de opbouw van het bedrijf. Daardoor kunnen tegenslagen worden opgevangen. Op de agenda stonden uitstapjes naar onder meer twee restaurants.

In Brasilia worden vanaf dinsdag laat in de middag niet alleen een trits officials bezocht –zoals ministers en de gouverneur van de centrale bank, een afspraak met president Lula is nog niet bevestigd– maar ook een school, voor het bijwonen van een les financieel onderwijs. Het lesprogramma is door de Braziliaanse centrale bank speciaal ontwikkeld voor kinderen in het openbaar basisonderwijs.

Groen

Een ander nieuw aandachtspunt tijdens het VN-bezoek is inclusieve groene financiering. Dat gaat over het ontwikkelen van financiële producten die mensen helpen om zich te kunnen beschermen tegen negatieve gevolgen van klimaatverandering. Brazilië is al jaren actief met duurzame financiering, waar inclusieve groene financiering goed bij aansluit.

Het bezoek wordt woensdag afgesloten in Brasilia. Koningin Máxima vliegt daarna meteen terug naar huis. Ze houdt haar buitenlandse reizen zo kort mogelijk. „Ik heb in Nederland ook genoeg te doen”, legde ze dat eens uit. Aan het VN-werk besteedt de koningin „misschien drie tot vier dagen per maand. Bij een landenbezoek is het wat meer, maar in andere maanden is het minder. Het is moeilijk precies te zeggen. Ik hoef ook niet steeds op reis. Er is ook een kantoor in New York dat veel werk verricht en ik doe ook veel via videoverbindingen”, vertelde Máxima in Marokko.