Het is een feestnummer, het deze donderdag verschenen, dubbeldikke magazine van Protestants Nederland. Maar met een zwart randje: het papieren blad van de in 1923 opgerichte vereniging houdt op te bestaan. Na 87 jaargangen (Protestants Nederland was in de Tweede Wereldoorlog verboden, en verscheen daarna ook een tijdje niet). Nu zijn er geen redactieleden meer te vinden, laten abonnees het afweten en wordt alles te duur.

De ledenvergadering moet vrijdag 16 juni in Putten de knoop doorhakken. Daarna houdt Protestants Nederland een conferentie ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan. Theoloog prof. dr. W. van Vlastuin en historicus prof. dr. James Kennedy spreken over de toekomst van het protestantisme.

Hervormingsdag

In het jubileumnummer staan enkele artikelen uit het rijke archief van Protestants Nederland. De christelijke gereformeerde dr. W.H. Velema (1929-2019) constateerde in 1973 in een bundel, verschenen ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van Protestants Nederland, dat het aantal Reformatieherdenkingen op 31 oktober afnam. Hij wees op het belang van Hervormingsdag: „Wie de kerkhervorming wil herdenken, doet dat niet uit een miskenning van wat er in ons vaderland aan de hand is. Het komt integendeel daaruit voort dat wij beseffen wat er op het spel staat: het heil van God dat we alleen in het geloof kunnen ontvangen.”

De hervormde dr. W. Aalders (1909-2005) gaf de lezers van Protestants Nederland vijf jaar later, het was 1977, een waarschuwing mee: „Met blindheid zijn de protestanten geslagen, die van de ineenstorting van Rome voor het protestantisme als protestantse kerk enige zegepraal verwachten. Er is veeleer reden om erop toe te zien dat het ineenstortende Rome ons niet in haar val meesleurt!”

Oud-bestuurslid T. Verboom (99), geboren in het jaar dat Protestants Nederland werd opgericht, was meer dan een halve eeuw betrokken bij de vereniging. Hij zag de fronten waar Protestants Nederland strijd voerde door de jaren heen verschuiven. Van het anti-roomse denken is vandaag weinig meer over, zegt hij in een interview. „In Nederland is de Rooms-Katholieke Kerk geen bedreiging meer.”

Vroeger was dat anders. „Je kunt je dat nu niet meer voorstellen, maar veel in het bedrijfsleven was rooms, denk aan Peek en Cloppenburg, Vroom en Dreesmann en C&A. Dat werd als een bedreiging voor het protestantse karakter van Nederland gezien. Protestants Nederland zag Rome echt als de antichrist. In die jaren sprak ds. Hette Abma eens op onze jaarvergadering en die stelde dat Rome niet de antichrist is omdat we onder andere de Twaalf Artikelen en de geloofsbelijdenis van Nicea met ze delen. Daar heeft hij toen heel veel kritiek op gekregen.”

Protestant

Hoewel Protestants Nederland nadrukkelijk in het geweer kwam tegen de (vermeende) dreiging van het roomse gevaar, was de intentie volgens voorzitter ds. J.M.J. Kieviet „voluit positief”: de bevordering van het protestantse besef. Een protestant, schrijft de christelijke gereformeerde emeritus predikant, is iemand wiens „geweten door Gods genade is afgestemd op en gevormd door de heilige Schrift als het gezaghebbende Woord van God. Tegelijkertijd weet de protestant zich gedrongen dat Woord ook te belijden, zowel in het private als het publieke domein.”

Voormalig voorzitter ds. L.J. Geluk begrijpt wel dat het blad Protestants Nederland om financiële redenen moet stoppen, maar de hervormde emeritus predikant breekt toch nog een lans voor een uitgave in afgeslankte vorm. „In mijn tijd waren er ook voortdurend zorgen over de financiën”, herinnert hij zich. „Maar kan het blad niet doorgaan in een meer sobere uitvoering, waarbij de heldere boodschap bewaard blijft?”

De huidige tijd en alle gevaarlijke ontwikkelingen vragen volgens hem om „gedegen” artikelen die „ontleden en richting wijzen”. „Is God niet bezig de kandelaar van Zijn Woord te verplaatsen vanuit West-Europa naar andere werelddelen? Ik ben daar bang voor. Onthullen, zichtbaar maken, bemoedigen, ontvouwen van de rijkdommen van de Reformatie, aansporen tot trouw aan het Hoofd van de Kerk, Jezus Christus, daar ligt de missie van de vereniging Protestants Nederland met haar blad. Als zo’n vereniging nog niet bestond, zou zij moeten worden opgericht.”

>>

protestantsnederland.nl