Binnenlandverkiezingen senaat

Senaatsverkiezingen leveren christelijke partij restzetel op

CDA, ChristenUnie en SGP hebben dinsdag alle drie een restzetel gehaald bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer. Daarmee blijft de daling van hun gezamenlijke zetelaantal beperkt tot vier.

30 May 2023 16:23Gewijzigd op 31 May 2023 11:57
De historische vergaderzaal van de Eerste Kamer aan het Binnenhof. beeld ANP, Bart Maat
De historische vergaderzaal van de Eerste Kamer aan het Binnenhof. beeld ANP, Bart Maat

De grootste partij in de nieuwe Senaat is de BoerBurgerBeweging (BBB), met zestien zetels. Daarna volgt de VVD met tien zetels. GroenLinks en PvdA haalden beide zeven zetels; zij voegen de fracties samen, waarbij het zetelaantal dus uitkomt op veertien.

Het CDA haalde zes zetels; coalitiegenoot D66 kreeg er vijf. Daarna volgt de PVV met vier zetels. De PvdD, JA21, SP en CU scoorden drie zetels. FVD, SGP en Volt komen op twee zetels. Er zijn twee eenmansfracties: 50PLUS en Onafhankelijke Politiek Nederland (OPNL).

In totaal verschuiven er 22 zetels ten opzichte van de uitslag in 2019: nieuwkomers BBB (+16), JA21 (+3) en Volt (+2) snoepen samen met de PvdA (+1) zetels af van FVD (-10), CDA (-3), VVD en D66 (beiden -2) en GroenLinks, PVV, SP, CU en 50PLUS, die allen 1 zetel inleveren.

De Eerste Kamerverkiezingen verlopen getrapt. Het zijn niet de kiesgerechtigde burgers die de samenstelling van de Senaat bepalen, maar de in maart gekozen leden van Provinciale Staten en van de kiescolleges van Bonaire, Sint Eustatius, Saba en die voor Nederlanders in het buitenland.

De 616 Staten- en kiescollegeleden waren niet verplicht om op hun eigen partij te stemmen. Door strategisch te stemmen, kunnen zij een bevriende partij aan een extra Eerste Kamerzetel helpen, zonder dat dit ten koste gaat van het zetelaantal van de eigen partij. Deze koehandel vindt vooraf achter de schermen plaats, waardoor de precieze uitkomst spannend blijft.

Van met name 4 van de 75 zetels was onzeker naar welke partijen die zouden gaan. Toch was er ook een verrassing in de verdeling van de overige 71 zetels: GroenLinks haalde niet acht, maar zeven zetels. Dit kwam doordat een Statenlid van GroenLinks in Zuid-Holland op Volt stemde. De actie leverde Volt een tweede Senaatszetel op.

Entree

De vier onzekere restzetels gingen naar CDA, CU, SGP en PvdA. Voor de christelijke partijen betekent dit dat oud-Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg (CDA) en nieuwkomer Eric Holterhues (CU) hun entree in de Senaat maken. SGP’er Diederik van Dijk behoudt zijn zetel.

Dat de coalitiepartijen twee van deze zetels wisten te bemachtigen, betekent dat zij het restzetelspel goed hebben gespeeld en dat oppositiepartijen kansen lieten liggen. Zo had JA21 zowel BBB als PVV aan een extra zetel kunnen helpen.

In de nieuwe Eerste Kamer komen coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU uit op 24 zetels, bij lange na geen meerderheid van de 75-koppige Senaat. Om wetsvoorstellen door de Eerste Kamer te loodsen, moeten er dus steeds minimaal veertien Senatoren uit de oppositie worden overgehaald. Praktisch zijn er maar twee routes: steun van BBB of van de combi GroenLinks/PvdA. De overige 21 zetels zijn in handen van negen zeer diverse fracties, van PVV tot PvdD.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer