„Zeker bij artsen bij wie de vrees op vervolging veel gewicht in de schaal legt, zal dit onderzoek leiden tot vermindering van schroom.”

Levensbeëindiging bij zwaar lijdende baby’s komt jaarlijks zo’n vijftien keer voor. Gerekend over een periode van zeven jaar gaat het dus om honderd gevallen. Gegeven dat feit roept het nieuws dat de door justitie geseponeerde zaken slechts 20 procent bedragen van het totaalaantal vooral vragen op, meent universitair hoofddocent gezondheidsrecht mr. dr. M. Buijsen. „Aan dit nieuws kun je nooit de conclusie verbinden dat de resterende 80 procent -mits gemeld- ook zou zijn geseponeerd. Wat justitie daarmee doet, blijft gewoon onbekend.”

Wat acht u het meest aannemelijk?

„Het lijkt mij zeer onwaarschijnlijk dat justitie alle zaken van de afgelopen zeven jaar zou seponeren. Als je praat over zo’n honderd gevallen, dan moeten er casus tussen zitten waarvan een officier van justitie zegt: Hier wil ik nog wel eens naar kijken. Daarbij komt dat de artsen die deze 22 zaken gemeld hebben daar waarschijnlijk zo hun eigen afweging bij hebben gemaakt. Zij zullen gemeld hebben omdat ze de kans op sepot al op voorhand als redelijk tot groot hebben beschouwd.”

Dat het openbaar ministerie de onderzoekers vrije toegang gaf tot de strafdossiers mag redelijk uniek heten.

Wat heeft het OM volgens u bewogen?

„Dat lijdt geen twijfel: de hoop dat artsen na het bekend worden van deze gegevens eerder bereid zijn zich na het doden van wilsonbewamen te melden. Daar valt ook iets voor te zeggen. De kans bestaat immers dat een arts die voor een dergelijke afweging staat, zal kijken of zijn situatie overeenstemming vertoont met een van de 22 zaken uit het onderzoek. Is dat zo, dan moet het raar lopen als hij na zich te hebben gemeld nog vervolgd wordt. Overigens heeft de handelwijze van het OM ook een keerzijde: een arts die inziet dat zijn casus niet met een van deze 22 overeenkomt zal juist extra terughoudend zijn om zich te melden.”

Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), waar de onderzoekers werkzaam waren, ligt de laatste tijd flink onder vuur vanwege het feit dat het open en bloot toegeeft het doden van zwaar gehandicapte baby’s onder bepaalde voorwaarden toelaatbaar te achten. Deze voorwaarden zijn vastgelegd in het zogeheten Groningse protocol.

Beschouwt u dit onderzoek als een poging het Groningse protocol gelegitimeerd te krijgen?

„Nee. Ongetwijfeld spelen politieke motieven hier een rol, maar die suggestie voert te ver. Je kunt daar alleen iets over zeggen als je weet hoeveel Groningse casus er in die 22 zaken zitten. De vraag is bovendien of dit onderzoek aantoont dat justitie de afgelopen zeven jaar zaken heeft gelegitimeerd, waarvan tot dusver verondersteld werd dat ze strafbaar waren. Dat is alleen zo als de onderzoekers van geval tot geval exact kunnen aangeven welk gewicht het OM aan welk criterium -bijvoorbeeld een uitdrukkelijk en herhaald verzoek van ouders- heeft gehecht.”

Hoe reëel is de vrees dat het aantal gevallen van levensbeëindiging van zwaar gehandicapte zuigelingen door dit onderzoek zal stijgen?

„Ik denk dat je inderdaad een stijging mag veronderstellen. Zeker bij artsen bij wie de vrees op vervolging veel gewicht in de schaal legt, zal dit onderzoek leiden tot vermindering van schroom.”