De plannen voorzien in het herstellen en realiseren van natuurgebieden, innovaties bij veehouderijen voor lagere stikstofuitstoot, perspectief voor landbouwers en een verhoging van het grondwaterpeil in de veenweiden. Ook de waterkwaliteit, biodiversiteit, het klimaat, erfgoed en recreatie krijgen aandacht.

„Op dit moment is ons landelijk gebied niet in balans”, zegt gedeputeerde Esther Rommel (Natuur en Stikstof). „Op veel plaatsen zijn de natuur-, bodem- en waterkwaliteit in slechte staat. We vinden het noodzakelijk om flinke maatregelen te nemen die voor verbetering gaan zorgen, maar deze veranderingen zijn niet altijd makkelijk.”

Wat betreft stikstof ligt de prioriteit bij het terugdringen van de uitstoot in gebieden rondom stikstofgevoelige natuur. De provincie stelt (agrarische) ondernemers in deze gebieden „maximale” ondersteuning in het vooruitzicht om hun bedrijfsvoering te veranderen.

Provinciale Staten debatteren op 1 en 12 juni over het programma, en daarnaast kunnen inwoners van de provincie advies geven. De resultaten hiervan worden verwerkt in de plannen, die op 1 juli naar de rijksoverheid worden gestuurd. Ook daarna „is er nog alle ruimte voor aanpassingen”.

Ondertussen onderhandelen BBB, VVD, GroenLinks en PvdA over een nieuw provinciebestuur. Volgens BBB-voorvrouw Ingrid de Sain verloopt dat „respectvol en heel positief”. Het streven is voor het zomerreces tot een akkoord te komen. Ook fractievoorzitter van GroenLinks Anouk Gielen spreekt van een goede sfeer aan de onderhandelingstafel, waar de komende dagen onder meer wordt gesproken over stikstof.

Jeroen Olthof, die namens de PvdA onderhandelt, zegt ook dat de gesprekken goed verlopen. „We zijn best wel al ver. Ons streven is er voor de zomer uit te zijn.” Olthof schrijft in zijn blog te hopen dat hij in het nieuwe college gedeputeerde kan blijven.

De Tweede Kamer ging dinsdag akkoord met een ‘stikstoffonds’ van 24 miljard euro voor onder meer de overgang naar een duurzamere landbouw. Of de Eerste Kamer daar ook mee instemt, is nog onzeker.