Een op de vijf (19 procent) Nederlanders ervaart de aanwezigheid van moslims niet als bedreigend. Bijna driekwart (72 procent) van de mensen die het wel bedreigend vinden, is bang om op termijn naar de regels van moslims te moeten leven.

Dat blijkt uit een vergelijkend onderzoek dat het NIPO in opdracht van de Groep Lazrak afgelopen najaar in Nederland, Spanje en Italië heeft verricht. Tweede-Kamerlid Lazrak presenteerde het onderzoek maandag in Den Haag. Volgens Lazrak blijkt hieruit dat Nederlanders minder tolerant zijn dan gedacht. Dat is geen verwijt, stelt hij. „We zijn meer gebaat met gelijke rechten en respect.”

Het NIPO concludeert dat Italianen en Spanjaarden die dagelijks worden geconfronteerd met illegaliteit en bootvluchtelingen uit het islamitische Noord-Afrika positiever over moslims zijn dan de eerder als tolerant bekend staande Nederlanders. Dit terwijl Spanje vorig jaar werd opgeschrikt door een aanslag van politiek-militante moslims op treinen in Madrid waarbij 191 mensen het leven lieten.

Uit het onderzoek, uitgevoerd na de moord op Theo van Gogh, blijkt dat de aard van de bedreiging die Nederlanders voelen, is veranderd. Bij een enquête die het NIPO in opdracht van de Volkskrant afgelopen zomer hield, was de direct ervaren, fysieke dreiging door jongeren de belangrijkste reden dat Nederlanders zich bedreigd voelden. Nu is dat meer een dreiging van (moord)aanslagen en de angst voor overheersing van de islam in de toekomst.

Het algemeen gevoel ten opzichte van moslims en de islam is niet veranderd sinds de moord op Van Gogh, stelt het NIPO. Ongeveer de helft oordeelt neutraal en eenderde negatief.

Net als in juni zou nog steeds de helft van de autochtone Nederlanders willen verhuizen als er te veel allochtonen of moslims in de buurt komen wonen. Een op de vijf wil niet dat kinderen met verschillende culturen in aanraking komen, bijna de helft vreest dat vrouwen zich in het openbaar niet meer zo kunnen gedragen als ze zelf willen. Een kwart is voorstander van gezinshereniging, 44 procent is tegen.

Op al deze punten scoren de Italianen en Spanjaarden positiever. Volgens Groep Lazrak zou dit de Nederlandse regering te denken moeten geven.