Uit een rondvraag in de steden komt naar voren dat in Utrecht dit jaar vier woningen zijn gesloten en in Amsterdam één huis, na twee explosies. „In de praktijk houden explosies of beschietingen gericht op een specifieke woning op nadat het pand is gesloten”, zegt een woordvoerster van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema.

In het hele land is sprake van een toename van het aantal dreigingen met extreem geweld, zegt een woordvoerder van burgemeester Sharon Dijksma van Utrecht. „Conflicten worden uitgevochten in woonwijken, soms op klaarlichte dag en niet alleen meer gericht op de persoon zelf, maar ook op zijn of haar familieleden. Met alle risico’s en gevolgen voor de buurt van dien.”

Eerder deze maand schreven de vier grote steden in een brief aan de Kamer dat het gaat om tientallen incidenten per stad op jaarbasis. „Jonge uitvoerders worden geronseld om ‘klusjes op te knappen’ zoals het plaatsen van een explosief. Dit levert een groot gevaar op voor bewoners, omwonenden en passanten”, staat in de brief. „Uit de praktijk blijkt dat het geweld gericht op specifieke panden niet altijd beperkt blijft tot een incident.”

Tot nu toe sloten burgemeesters woningen aan de hand van een noodbevel. „De wettelijke basis waarop panden nu gesloten worden, is enkel bedoeld voor noodgevallen en niet voor structurele problemen, zoals dit huidige fenomeen van explosies en beschietingen in woonwijken”, zegt de woordvoerder van Dijksma.

Bewoners kunnen vaak terecht bij familie of vrienden, aldus de woordvoerster van Halsema. Lukt dat niet, dan is er maatschappelijke opvang. „In veel gevallen willen bewoners die getroffen worden door herhaaldelijk geweld verhuizen.” Ze erkent dat niet valt uit te sluiten dat het probleem zich verplaatst als mensen hun woning moeten verlaten. „Mede doordat het vermoedelijke doelwit elders verblijft.” De woordvoerder van Dijksma zegt hierover: „Mocht er op een nieuwe locatie toch sprake zijn van een dreiging dan worden daar de nodige maatregelen genomen.”