Balkenende wil naar nieuwe ordening
Nederland, zo vindt premier Balkenende, is hard toe aan een nieuwe ordening van de samenleving waarin professionele werkers en burgers zelf hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. De huidige sociale zekerheid is te passief. Het begrip werkloos moet vervangen worden door ”tussen twee banen in”.
De premier zinspeelt erop het domein van de belastingen strikt te scheiden van de werkgevers- en werknemerspremies, bijvoorbeeld voor de WW en de WAO. Hij kwam met zijn „schot voor de boeg” zaterdag op de jaarlijkse besloten Bilderberg-conferentie in Oosterbeek. Daar benoemde Balkenende een aantal „coördinaten” voor een dergelijke nieuwe ordening.
De nieuwe samenleving moet veel in kennis investeren. Het mag niet zo zijn dat straks mensen die hard nodig zijn door een ontoereikende opleiding aan de kant blijven staan. Balkenende wil het bijspijkeren van kennis en opleiding aftrekbaar van de belasting maken door het arbeidskostenforfait gedeeltelijk om te vormen tot een kenniskostenforfait.
Verder ziet de premier voordelen in een terugkeer naar het klassieke onderscheid tussen het werkterrein van de belastingen en dat van de werkgevers- en werknemerspremies. Lasten en lusten van werknemersregelingen zijn zo direct voelbaar bij bedrijven en werknemers. Dat bevordert het nemen van eigen verantwoordelijkheid.
Als derde punt vindt Balkenende dat werknemers opgebouwde rechten gemakkelijker moeten kunnen meenemen naar een volgende baan. Ook dat past volgens de premier in een maatschappij waarin de baan voor het leven een uitzondering zal worden en flexibiliteit van de arbeidsrelatie de norm is.
Tot slot vraagt Balkenende zich af of het kabinet niet toe moet naar een inkomenspolitiek die meer rekening houdt met bestedingspatronen gedurende een mensenleven dan met koopkrachtplaatjes in een afzonderlijk jaar. Draagkracht van huishoudens en de kosten voor wonen, onderwijs en zorg zijn volgens hem betere aanknopingspunten dan „goochelen met tiendepunten van premie- en belastingtarieven.”