Donderdagochtend werd duidelijk dat het ellenlange overleg tussen kabinet en boerenpartijen, waarbij ook premier Mark Rutte aanschoof, geen uitsluitsel had opgeleverd. Die kans werd van tevoren al klein geacht. In de nacht is onder meer gesproken over de vraag of een akkoord wel mogelijk is, melden ingewijden. „Het is hoog opgelopen”, zegt een bron.

De onderhandelingen duren inmiddels maanden langer dan verwacht, en over een aantal heikele onderwerpen lijken kabinet en boerenorganisaties maar niet nader tot elkaar te kunnen komen. Er moet onder meer nog een besluit komen over de manier waarop boeren die door willen worden beschermd, zei LTO eerder.

„Ik blijf vertrouwen houden in dit proces”, schrijft Adema in de Kamerbrief. „Maar we zijn er nog niet.” Een belangrijke reden dat het overleg nog niet is geklapt, is dat het voor zowel het kabinet als boerenorganisaties ook problematisch is als er geen akkoord komt. „Er is geen alternatief”, zegt een betrokkene.

Voor het kabinet is het belangrijk de sector te betrekken bij de grote verandering die aanstaande is, vanwege onder meer de stikstof- en klimaatcrisis. En voor boerenorganisaties betekent het uitblijven van een akkoord dat het kabinet het zelf moet beslissen. Dat levert gezien de tegenstellingen tussen de vier coalitiepartijen ook veel onzekerheden op.

Adema benadrukt in zijn brief ook dat er „afspraken en maatregelen” liggen die door kennisinstituten getoetst kunnen worden. Wageningen University & Research, het Louis Bolk Instituut en het Planbureau van de Leefomgeving gaan zich de komende tijd buigen over „maatregelen over het ecologisch, economisch en maatschappelijk doelbereik, het verdienvermogen, natuurinclusieve kringlooplandbouw en de biologische landbouw”.

Eind mei moeten de beoordelingen van deze organisaties binnen zijn. Intussen wordt verder gesproken. Volgens het ministerie van Landbouw is nog niet duidelijk wat het eerstvolgende moment is dat de belangrijkste partijen weer fysiek met elkaar aan tafel gaan. In juni komt de ‘hoofdtafel’ dus weer bijeen, en hoopt Adema op een besluit. De bewindsman heeft de afgelopen tijd wel vaak benadrukt dat een gedragen akkoord belangrijker is dan een deadline.