Nederland stemt normaliter op woensdag, maar dat kan bij de verkiezingen voor het ruim 700-koppige Europees Parlement niet. Daarom is voor de donderdag gekozen. De uitslag mag officieel pas zondagavond worden bekendgemaakt, als heel Europa een stem heeft kunnen uitbrengen. Maar opiniepeilers komen doorgaans na kiezersonderzoek donderdagavond al met betrouwbare cijfers.

Het viel de EU-landen niet mee om het eens te worden over een datum voor de Europese verkiezingen. Allerlei lidstaten hebben in juni nationale feestdagen en andere beslommeringen die volgens hen moeilijk te verenigen zijn met een stembusgang. Portugal bijvoorbeeld vreest dat er 9 juni weinig kiezers komen opdagen omdat veel Portugezen er traditioneel een lang weekend op uitgaan. Maar een bruikbaar alternatief is niet gevonden.

Na de verkiezingen van 2019 traden er 29 Nederlandse Europarlementariërs aan, met de PvdA als grootste partij. Ditmaal zou Nederland er twee zetels bij kunnen krijgen in de vergaderzalen in Brussel en Straatsburg. Door de groei van de bevolking zou Nederland daar recht op hebben, maar het is de vraag of daarover nog op tijd een besluit valt.

„De Europese democratie is belangrijker dan ooit”, zegt parlementsvoorzitter Roberta Metsola in een oproep aan alle Europeanen die mogen gaan stemmen. „De EU is niet perfect” en heeft de inbreng van kiezers nodig, benadrukt ze in de videoboodschap.

Het parlement heeft een belangrijke rol in de verdeling van de belangrijkste Europese functies na de verkiezingen. Zo kiest het een nieuwe voorzitter voor de Europese Commissie, al trekken de regeringen van de EU-lidstaten die benoeming doorgaans de facto naar zich toe. De huidige voorzitter Ursula von der Leyen doet mogelijk een poging een tweede termijn binnen te slepen.

Bij de vorige verkiezingen verloren de christendemocraten en sociaaldemocraten hun decennialange gezamenlijke alleenheerschappij. Ze moeten sindsdien steun zoeken bij liberalen, groenen of Europarlementariërs op de linker- of rechterflank. In de praktijk leunt de commissie vooral op de middenpartijen van christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen.