Dat is de conclusie van speciaal aanklager John Durham, die maandag zijn bevindingen openbaar maakte.

Durham stelt in zijn rapport dat de FBI het onderzoek naar Trumps contacten begon op grond van vage aanwijzingen van politieke opponenten. Het rapport bekritiseert onder meer het onvermogen van de FBI om ook maar iets van het Steele-dossier te bevestigen. Daarin stond een reeks heftige beschuldigingen jegens Trump en werd gezegd dat hij banden met Rusland onderhield.

„De objectieve feiten tonen aan dat de FBI bij de behandeling van belangrijke aspecten van de Crossfire Hurricane-kwestie (de codenaam voor het onderzoek, WBK) ernstig tekortschoot”, schrijft aanklager Durham. Hij constateert dat de dienst vertrouwde op „ruwe, niet-geanalyseerde en niet-bevestigde informatie”.

Ook meldt het onderzoeksrapport dat de FBI anders is omgegaan met deze zaak dan met andere politiek gevoelige onderwerpen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de beschuldigingen die destijds de ronde deden over Trumps rivaal Hillary Clinton.

Durham zegt dat fouten voorkomen hadden kunnen worden als de FBI zich aan „de eigen principes van objectiviteit en integriteit” had gehouden.

De openbaar aanklager gaat echter niet zover dat ze de FBI verwijt aperte fouten te hebben gemaakt. Die opvatting wordt gedeeld door het ministerie van Justitie. De FBI zelf zegt inmiddels maatregelen te hebben genomen om herhaling van de situatie te voorkomen. Welke maatregelen dat zijn, blijft echter onduidelijk.

Durham werd in 2019 aangesteld door de toenmalige procureur-generaal Bill Barr om de oorsprong van het FBI-onderzoek te onderzoeken, een besluit dat Trump zeer toejuichte. Na vier jaar onderzoek overhandigde de openbaar aanklager zijn rapport van 306 pagina’s maandag aan het Amerikaanse Congres.

„Misdaad van de eeuw”

Trump zelf suggereerde herhaaldelijk dat het onderzoek de „misdaad van de eeuw” zou onthullen. De bevindingen van Durham leidden er echter niet toe dat er iemand is veroordeeld vanwege liegen tegen de FBI of tegen justitie. Een campagnemedewerker van Clinton en een Russische onderzoeker zijn daarvan vrijgesproken.

Durham merkt wel op dat het oorspronkelijk FBI-onderzoek bijdroeg aan de behoefte tot een nader onderzoek. Daarmee wordt het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller bedoeld. Dat resulteerde in aanklachten tegen 34 personen, onder wie 7 Amerikaanse en 26 Russische staatsburgers.

Mueller concludeerde in maart 2019 dat Rusland zich bemoeide met de Amerikaanse verkiezingen van 2016. Maar ook hij beschuldigde geen enkel lid van Trumps campagneteam van samenzwering met Rusland. Hoewel het rapport van Durham geen bewijs heeft geleverd van de misdaad van de eeuw, zal Trump naar verwachting het rapport wel gebruiken om te bewijzen dat er een heksenjacht tegen hem gaande is in de top van de Amerikaanse samenleving. Dat neemt niet weg dat hij betreurt dat er niemand achter tralies is beland.