Zowel in de landbouw als in andere bedrijfstakken kan te vies water ertoe gaan leiden dat bedrijvigheid stil komt te liggen, net zoals dat met stikstof is gebeurd. Tegen vervuilende activiteiten kunnen rechtszaken worden gevoerd als de normen uit de Kaderrichtijn Water (KRW) niet worden gehaald. En Nederland ligt nog helemaal niet op schema om de doelen, die in 2027 gerealiseerd moeten zijn, te halen.

Harbers erkent de „urgentie om hard aan de slag te gaan”. Hij zegt extra inspanningen te willen verrichten om de doelen te bereiken. Want ook Harbers noemt het „cruciaal dat onze rivieren, meren, beken, en ook ons grondwater, schoon en gezond zijn”.

Harbers is al langer bezig met extra maatregelen. Zijn ministerie wijst er bijvoorbeeld op dat 800 miljoen euro wordt uitgetrokken om er in beekdalen voor te zorgen dat minder meststoffen vanuit de landbouw uitspoelen. Ook om de hoeveelheid chemische stoffen in het water te verlagen is meer actie nodig, zowel bij producenten als bij waterzuiveringen. Harbers gaat iedere twee maanden de voortgang overleggen „met alle waterbestuurders”, zegt hij in een eerste reactie op het advies. Verder wil de minister „waar mogelijk” de KRW-doelen „beter verankeren in de regelgeving”.

Later volgt nog een uitgebreide reactie op het rapport van de Rli. Die moet Harbers afstemmen met andere bewindspersonen. Volgens de Rli moet bijvoorbeeld de nog maar net goedgekeurde Omgevingswet worden aangepast om de waterdoelen een prominentere plek te geven. Die wet valt onder minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening).

Over het risico op herhaling van de stikstofcrisis stelt een woordvoerder van Harbers’ ministerie dat het „appels met peren vergelijken is”. De regels verschillen sterk. „Neem bijvoorbeeld het bouwen van een brug: dit heeft vooral effect op het water waar deze wordt gebouwd. Stikstof slaat veel breder neer dan alleen die bouwlocatie.” Voor water gelden bovendien uiteenlopende criteria. Als een rivier is vervuild met een bepaalde chemische stof, kan het zijn dat daarvan niet meer mag worden geloosd, maar dat een brug bouwen nog altijd mogelijk is, legt de woordvoerder uit.