„Laat kerkenraad zuinig zijn op z’n predikant”
De Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt in Kampen (TUK) heeft zich in de achterliggende tijd bezonnen op de vraag hoe het ambt van predikant er in deze tijd uit zou moeten zien.
Kampen beslist echter niet wat de kerken nodig hebben: dat doen ze zelf, zei rector prof. dr. G. Kwakkel donderdagavond in Assen tijdens de eerste van zes regiobijeenkomsten over de toekomst van de TUK.De universiteit heeft ideeën genoeg om het ambt van predikant anders vorm te geven. Maar om „luchtfietserij” te voorkomen, wil de TUK graag van gedachten wisselen met de kerkleden. In de verschillende zalen van de Maranathakerk in Assen gingen gemeenteleden en ambtsdragers donderdag in gesprek met hoogleraren van de universiteit.
In zijn inleiding merkte prof. Kwakkel op dat er, vergeleken met dertig, veertig jaar geleden, nogal wat predikanten vastlopen. Maatschappelijke ontwikkelingen en veeleisende gemeenteleden maken het ambt er niet gemakkelijker op. Volgens de rector zien de studenten er tegenop om al de verschillende taken die een predikant heeft op zich te nemen.
Moet de TUK verschillende varianten gaan aanbieden? vroeg hij zich af. Zodat een predikant zich kan specialiseren in bijvoorbeeld missionaire toerusting of in gemeenteopbouw? Of moet een voorganger zich beperken tot zijn kerntaken, zoals prediking en onderricht, en de rest aan anderen overlaten?
Het idee van specialisatie werd tijdens de groepsbijeenkomst bekritiseerd. Als een predikant zich slechts op de woordverkondiging richt en het pastoraat laat liggen, vindt hij in zijn preek geen aansluiting bij wat er in de gemeente leeft, zo werd er gezegd. En: het is niet opbouwend voor een gemeente als de deskundigheid van buitenaf moet komen, bijvoorbeeld omdat de predikant geen catechisatie kan geven. Een vrouw: „Zoek een bekwame persoon in de gemeente. Als een wildvreemde taken oppakt, wordt het een zakelijke en vreemde boel.” Iemand vulde aan: „Als we regionaal moeten gaan denken, hebben we een kerkordelijk probleem omdat de kerken zelfstandig zijn.”
Eensgezindheid was er donderdagavond over het idee om een student na de studie theologie eerst enkele jaren ervaring op te laten doen in de maatschappij. Een aanwezige zei bang te zijn dat eventuele vernieuwingen aan de universiteit ten koste zouden gaan van de kern. „Het moet blijven gaan om het Woord van God en de verkondiging daarvan.” Prof. drs. J. A. Meijer, hoogleraar klassieke talen in Kampen, zei dat de TUK zich hiervan bewust is. „We hebben tegen elkaar gezegd: Denk erom dat we bij alle vernieuwingen bij de kern blijven. Anders kweek je een maatschappelijk werker met uitstekende sociale vaardigheden, die het Evangelie niet of te weinig doorgeeft. Anderzijds kun je het Evangelie niet op dezelfde manier doorgeven als vijftig jaar geleden.”
Gemeenteleden moeten ook de slechte kanten van een predikant accepteren, vond iemand. „Niet alleen consumeren. Zo gaat het in de maatschappij ook. Gemeenteleden zijn vaak veel te kritisch.” Ze kreeg bijval. „Laten kerkenraadsleden zuinig zijn op hun predikant”, merkte een man op. „Ze moeten om hem heen staan, hem beschermen.”
Volgens prof. Meijer worden er op dit moment enkele docenten opgeleid tot supervisor. Zij zullen predikanten bijstaan op het psychologische vlak.
Een aanwezige predikant vreesde dat differentiatie van het predikantschap ten koste gaat van de specialiteit van de TUK. „Kampen, houd je bij je core business. De driehoek van prediking, onderricht en pastoraat kan niet losgekoppeld worden. Dat leidt tot versnippering. Intussen schreeuwt men om diepgang en om publicaties. Als theoloog moet je het van de Gereformeerde Bond hebben. Want waar gebeurt het? In Utrecht, in Leiden. Niet in Kampen.”
Als laatste kwam aan de orde dat ook het stimuleren van het ambt aller gelovigen meer accent in de opleiding moet krijgen. Prof. Meijer: „Er is veel kapot in de gezinnen. Als men in de gezinnen niet dicht bij God leeft, is het moeilijk om de gemeente op zondag te bereiken.”
Als de universiteit zich heeft beraden op de reacties, komt de TU -dit najaar- op het onderwerp terug.