„Dan zullen we het ergens anders in Nederland moeten doen. Als we er niet in slagen om met elkaar voldoende plekken te regelen, is het risico nadrukkelijk aanwezig dat mensen in Nederland op straat komen te leven. Dat moeten we zien te voorkomen”, benadrukt Van der Burg.

De staatssecretaris heeft echter nog geen instrumenten om gemeenten te dwingen (extra) asielzoekers op te nemen. De spreidingswet waarin die mogelijkheid wordt geregeld, is er voorlopig nog niet. „Mijn belangrijkste instrument is mijn mond en die hese stem van mij”, zei Van der Burg. Al maanden probeert hij gemeenten over te halen asielzoekers op te nemen.

Nu het kabinet een forse toename van het aantal asielzoekers verwacht en inschat eind dit jaar op ruim 70.000 uit te komen, „moet niet alleen ik, maar ook alle ambtenaren en het COA aan de bak.”

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft voor het einde van dit jaar geen 75.500, maar 77.100 opvangplekken nodig per 2024. In 2025 zal dat nog verder „significant” stijgen, verwacht het kabinet.

De met grote achterstanden kampende Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zal nog verder onder druk komen te staan, verwacht Van der Burg. „We gaan maatregelen nemen zodat de IND meer mensen door het proces heen kan begeleiden.”

Nu kan de IND 22.000 jaarlijks asielaanvragen verwerken. „Als er 70.000 mensen binnenkomen, is dat een serieus probleem”.

Van der Burg neemt per direct maatregelen, voor in principe een jaar, om de achterstanden bij de IND niet verder te laten oplopen. De IND gaat asielaanvragen van Syriërs en Jemenieten in een verkorte procedure behandelen, omdat vluchtelingen uit deze landen vrijwel altijd asiel krijgen. De aanvragen van vrijwel kansloze asielzoekers uit onder meer Marokko, Algerije en Moldavië gaat de IND prioriteit geven. „Hoe sneller we die nee hebben verkocht, hoe sneller zij uit de azc’s weg kunnen.”