Volgens het Havenbedrijf Amsterdam is die stijging te verklaren door de extreem hoge gasprijs en de verminderde gasimport vanuit Rusland. Havenbaas Koen Overtoom erkent dat daarmee sprake is van „discrepanties tussen de korte en lange termijn, die voor dilemma’s zorgen”.

De kolenoverslag steeg met 37 procent naar 14,2 miljoen ton. De toename is niet los te zien van de energiecrisis die ontstond na de Russische inval in Oekraïne. Verder was er ook bij de overslag van agribulk, waartoe bijvoorbeeld graan behoort, een toename te zien. De overslag in olieproducten daalde juist. Over de gehele linie werd er in Amsterdam 78,6 miljoen ton aan goederen overgeslagen tegen 71,3 miljoen ton in 2021.

Topman Overtoom van het havenbedrijf merkt op dat de toename bij de kolenoverslag de inspanningen niet in de weg staat die de haven al sinds 2017 doet voor een einde van de kolenimport, -opslag en -doorvoer. Hij benadrukt dat het streven niet veranderd is en dat de haven ook dit jaar stappen zet om in 2030 volledig te kunnen stoppen met kolen. „Zo hebben we het contract van een van de drie kolenterminals niet verlengd en hebben we per 1 januari 2023 twaalf hectare grond teruggenomen die we gaan inzetten voor niet-fossiele activiteiten.”

Omdat er minder gas geïmporteerd wordt uit Rusland, heeft Europa de eerste stappen gezet naar de gezamenlijke inkoop van gas uit andere landen dan Rusland. De Europese Commissie heeft de procedure geopend voor Europese bedrijven die op EU-niveau gas willen bestellen om hun voorraden voor de volgende winter tijdig en tegen interessante prijzen bij te vullen.

Op 1 november moet de gasopslag in de EU-landen tot minstens 90 procent van de capaciteit zijn gevuld, is eerder al afgesproken. Maandag was volgens cijfers van de commissie gemiddeld 57 procent gevuld. Vorig jaar was dat rond deze tijd nog niet de helft daarvan.

De EU kan met de bundeling van de gasbehoefte haar collectieve marktmacht gebruiken om betere prijzen te bedingen bij internationale leveranciers, is de gedachte.