„De overheid moet realistische perspectieven bieden, geen luchtspiegelingen”, schrijft de Raad van State in zijn jaarverslag. „Een overheid die meer belooft dan nakomt of waarmaakt, ondermijnt zelf het toch al kwetsbare vertrouwen.”

De slagkracht bij de uitvoering van overheidstaken staat onder druk, ziet de Raad van State. Dit komt onder meer door complexe regelgeving, uitvoeringsproblemen, moeizame wisselwerking tussen verschillende verschillende overheden en de toegenomen behoefte aan maatwerk en compensatie.

Er moeten „scherpe keuzes” worden gemaakt over onder meer het asielbeleid, de inrichting van de jeugdzorg, de verdeling van de ruimte en de transitie naar een duurzame samenleving en economie. Die keuzes moeten kabinet en Tweede en Eerste Kamer op „hoofdlijnen” maken, benadrukt de Raad van State. Wetten moeten niet „dichtgeregeld” worden en via een „stapeling van beleidswensen en amendementen onleesbaar, onwerkbaar en onuitvoerbaar worden.”

Niet elke uitzondering kan in algemene regels worden gevangen, maar tegelijkertijd moet worden gewaakt voor te starre wetten. Dit soort wetten, die in de praktijk tot onrechtvaardige uitkomsten leiden, „zijn geen goede wetten”, vindt de Raad. Dergelijke wetten hebben onvoldoende rekening gehouden met de effecten in de uitvoering of er is „willens en wetens” afgezien van wettelijke mogelijkheden voor uitvoeringsorganen „om rekening te houden met individuele (schrijnende) omstandigheden.”

De slagvaardigheid moet omhoog en daarvoor is onder meer een „indringend gesprek en meer afstemming” nodig tussen overheden en tussen politieke ambtsdragers. Keuzes maken, prioriteren en scherpe focus houden, is de hoofdboodschap van de Raad van State.