Rechtszaak maakt van Trump nieuwe Nelson Mandela
Vier op de vijf Republikeinen in de VS hebben bezwaar tegen de strafrechtelijke vervolging van Trump. Volgens hen is er sprake van een politiek proces. Maar er zijn ook partijgenoten van de oud-president die er anders over denken.
Vooralsnog heeft de gang naar de rechtbank Donald Trump geen windeieren gelegd. Binnen enkele dagen ontving hij 8 miljoen aan donaties om daarmee de proceskosten te kunnen betalen. Veruit de meeste Republikeinse politici zijn ook niet onder de indruk van de aanklachten. Zelfs zijn mogelijke rivalen bij de komende strijd om het presidentschap, zoals Ron DeSantis en Mike Pence, steunen hem in deze rechtszaak.
Vooraanstaande Congresleden doen dat ook, zoals Kevin McCarthy, de leider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden en senator Ted Cruz. Zij zien de aanklacht als „machtsmisbruik” en zeggen dat het rechtssyteem wordt misbruikt voor politieke doeleinden. McCarthy waarschuwt dat het volk „dit onrecht” niet zal tolereren en dat het Huis van Afgevaardigden aanklager Bragg ter verantwoording zal roepen.
Zwijgen
Het meest uitgesproken is Marjorie Taylor Green, Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden. Zij zei deze week: „Trump is een van de meest bijzondere mensen die worden gearresteerd. Nelson Mandela werd gearresteerd en zat een tijd in de gevangenis. Jezus werd gearresteerd en vermoord door de Romeinse regering.”
Maar ook Republikeinen die in de achterliggende jaren kritisch waren op Trump, bijvoorbeeld senator Mitt Romney, hebben zich negatief uitgesproken over de vervolging van de oud-president. Weliswaar zei Romney dat Trump „ongeschikt” is voor het ambt van president, maar hij vindt dat de rechtszaak „een gevaarlijk precedent schept voor het criminaliseren van politieke tegenstanders en het vertrouwen van het publiek in ons rechtssysteem schaadt.”
Opvallend is echter dat de leider van de Republikeinen in de Senaat, Mitch McConnell, zwijgt. Woensdag gaf hij wel een verklaring uit over de toetreding van Finland tot de NAVO, maar hij repte niet over de voorgeleiding van Trump. Bekend is dat McConnell en de oud-president elkaar sinds 2020 niet meer hebben gesproken. Volgens Al Cross, hoogleraar journalistiek aan de Universiteit van Kentucky, houdt McConnell bewust zijn kruit droog voor het geval er meer aanklachten tegen Trump komen. „Het kan ook zijn dat McConnel, die zeer goed is geïnformeerd, meer weet dan anderen”, speculeert Cross.
De Republikeinse leider in de Senaat is overigens niet de enige die afstand houdt. Ook zijn directe plaatsvervanger, John Thune, doet dat. Hij zegt dat de Republikeinen het beu worden om zich geregeld druk te moeten maken over juridische problemen van Trump. „Laten we het land gaan besturen.”
Nachtkaarsje
Diezelfde opvatting leeft er volgens Thune bij veel van zijn collega’s. „Zij nemen het Trump ook kwalijk dat door zijn toedoen onze partij een aantal zetels in de Senaat verloor.” Wel zegt hij te begrijpen dat medesenatoren zich afvragen waarom Bragg besloot Trump te vervolgen en geen prioriteit geeft aan het vervolgen van misdadigers in New York.
Matt Dole, een Republikeins consultant, vreest dat „het circus” rond de oud-president zich bij de komende presidentsverkiezingen gaat wreken. „Vooral de swingende kiezer zal tonen genoeg te hebben van alle gedoe. Vergeet niet, 60 procent van de gehele bevolking, steunt de rechtszaak.”
Niet elke expert is er echter van overtuigd dat de procesgang negatief voor Trump zal uitpakken. Rick Hasen, politicoloog aan de universiteit van Californië en befaamd verkiezingsanalist, waarschuwt dat wanneer uiteindelijk blijkt dat de aanklacht geen stand houdt, dit Trump „enorm zal helpen.”
De kans dat de rechtszaak op niets uitloopt, is volgens Amerikaanse juristen reëel. Zelfs Democraten sluiten dat niet uit.David Iglesias, docent politiek en recht aan Wheaton College en oud-rechter, ziet als zwakke schakel dat een lokale rechtbank zich buigt over de vraag of Trump met zijn boekhoudkundig gerommel rond zwijggeld de federale kieswetten heeft overtreden. „Er zijn goede argumenten om te zeggen dat de rechters in New York daarmee buiten hun boekje gaan. Als Trumps advocaten erin slagen op dat punt te winnen, dan gaat de hele zaak als een nachtkaarsje uit en is Trump de winnaar.”