Tien leiders van het Benkadiproject uit West-Afrika waren in Tiel te gast bij Waterschap Rivierenland. Eerder brachten ze al bezoekjes aan een boer, de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Het werkbezoek staat in het teken van droogte, water en het aanpassen aan klimaatverandering.

Voor de bezoekers doet Eric Kuindersma, communicatiemedewerker van het waterschap, uit de doeken hoe watermanagement in Nederland geregeld is. Hij vertelt over dijken, waterpeil en zuivering. Hilariteit volgt als het gaat over groengas dat uit rioolslib wordt gemaakt. „Als je hier het toilet doorspoelt, maak je niet alleen afvalwater. Maar je maakt ook energie.”

Vislift

Kuindersma drukt de Afrikaanse delegatie op het hart: „Gebruik niet onze oplossingen. Neem hoogstens maatregelen op basis van Nederlandse ervaringen. Het moet jullie oplossing zijn.”

De delegatie neemt ook een kijkje in de controleruimte van het waterschap. De werkplekken hebben er maar liefst zes grote schermen. Op een van de schermen zijn videobeelden te zien van een vislift in de Linge. Een grote meerval zwemt langs. „Wat heeft dat te maken met schoon water?” vraagt een van de delegatieleden scherp. Het antwoord? Biodiversiteit. Het waterschap moet voldoen aan Europese richtlijnen. Vissen moeten de mogelijkheid hebben om te migreren. Zonder vispassages is dat niet mogelijk door de tientallen stuwen en pompen in de rivier.

Kusterosie

„Misschien is het Nederlandse systeem niet toepasbaar in Benin, vanwege de context en cultuur. Toch willen we graag leren”, zegt Sagbo Kouton, projectleider Benkadi in Benin. In het West-Afrikaanse land regent het vaak en veel. „We willen weten hoe we het water moeten beheren. Nu loopt het uit de hand. Vorig jaar ging een groot deel van de oogst verloren door overstromingen.”

Het land moet zich daarnaast wapenen tegen kusterosie. De kustlijn van Benin slijt in hoog tempo weg, sneller dan waar ook ter wereld. „Op sommige plekken gaat het om tientallen meters per jaar. Het bedreigt onze dorpen.”

Kouton zegt twee belangrijke lessen te hebben geleerd. „De eerste is het zelfstandige bestuur van de waterschappen. Daardoor functioneren ze zonder politieke beïnvloeding van bovenaf. Het tweede: de bevolking heeft vertrouwen in het waterschap en betaalt belasting zodat het werk goed kan worden uitgevoerd.”

Solidariteit

Sylvestre Tiemtore hoopt op solidariteit van Westerse landen. De directeur van het hele Benkadiproject in West-Afrika voerde vorige week met de delegatie gesprekken in Den Haag en Brussel. „We leven op dezelfde planeet. Ondertussen merken wij de gevolgen van klimaatverandering al aan den lijve. Hulp is ook in Europees voordeel, want het veranderende klimaat kan voor enorme migratiestromen richting Europa zorgen. Maar wij willen niet weg. Wij blijven liever in Afrika. Dus hebben we hulp nodig om ons te wapenen tegen klimaatverandering.”

Het werkbezoek draait om het pakken van de leiding in projecten, stelt Lourens van Bruchem van Woord en Daad. „De projectleiders komen hier zodat zogeheten zuidelijk leiderschap wordt gestimuleerd. Ze gaan zelf in gesprek met parlement en ministerie. Zo vindt er merkbaar een professionaliseringsslag plaats. Door eerdere gesprekken mocht een gecertificeerde expert uit Burkina Faso zelf de jaarrekeningen van het Benkadiproject gaan controleren en goedkeuren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken wilde dat eerst niet.”

Goos den Hartog, heemraad in het Rivierenland namens de SGP, hoopt dat de Afrikaanse delegatie in Nederland iets opsteekt over hoe ze moeten zorgen voor een goede waterverdeling. „Bijvoorbeeld door retentiegebieden aan te leggen. Daar kun je regenwater tijdelijk in vasthouden. Door het water te gebruiken als het droog is, groeien gewassen beter.”