Het intiatiefvoorstel van de Tweede-Kamerleden Karimi (GroenLinks), Dubbelboer(PvdA) en Van der Ham (D66) kwam in zwaar weer toen de VVD twijfels begon te krijgen over het zuiver adviserende karakter van het referendum. De partij heeft er moeite mee als veel fracties in de Tweede Kamer de uitslag als bindend zullen ervaren. CDA en ChristenUnie waren principieel al tegen het voorstel gekant, maar als ook de steun van de VVD wegvalt, is de kans groot dat het voorstel sneuvelt.

VVD-senator Van Heukelum liet in het begin van het debat nog weten dat zijn fractie „in beginsel positief” stond tegenover een referendum over een belangrijk onderwerp als de grondwet, zolang het maar geen bindend karakter had. De drie indieners, maar ook minister De Graaf (Binnenlandse Zaken), konden de liberalen echter niet volledig gerust stellen. De verantwoordelijkheid wat fracties doen met de uitslag ligt bij henzelf, kreeg Van Heukelum te horen.

De SP, tegen de Grondwet, maar voor het referendum, kreeg aarzelingen toen De Graaf de senaat voorhield dat de regering zich niet terughoudend zou opstellen in de discussie over de grondwet. Volgens de bewindsman heeft de regering een zekere plicht om zijn mening te laten horen nu het kabinet zich al aan het verdrag gebonden heeft. „De regering zal voluit campagne voeren met alle middelen die de vrije publiciteit haar biedt,” aldus De Graaf.

Als de senaat alsnog zou instemmen met het voorstel zou het de eerste keer zijn dat Nederland een volksraadpleging zou houden. Binnen de Europese Unie hebben tot nu toe al tien lidstaten aangegeven een referendum te zullen houden over het Verdrag van Rome. Dit verdrag, in de volksmond de Europese Grondwet genoemd, moet voorkomen dat de Unie in de toekomst bestuurlijk vastloopt.