Onderzoekers: scherpte ontbreekt in aanpak messenbezit jongeren
Het was een goed idee om het messenbezit onder jongeren aan te pakken, maar het actieplan waar het kabinet mee kwam was te vaag. Die conclusie trekt het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) in een evaluatie. Of het plan van het ministerie van Justitie en Veiligheid echt iets heeft uitgehaald, is volgens de onderzoekers maar de vraag. Daar lijkt het niet op.
Het Actieplan Wapens en Jongeren uit 2020 is onder druk van met name de burgemeesters heel snel geschreven, zo is te lezen in de evaluatie. Daardoor was niet duidelijk welke jongeren eigenlijk met wapens rondlopen, waarom ze dat doen en wat ertegen gedaan kon worden. Mede daardoor is de effectiviteit van het plan niet goed te meten. Het doel om het aantal steekincidenten in de deelnemende gemeenten te verminderen met ten minste 25 procent, lijkt „nog ver weg”. De enige beschikbare cijfers lijken vooralsnog op een stabilisering van het aantal incidenten te duiden.
Voor gemeenten was niet duidelijk wat er van ze verwacht werd en welke maatregelen het effectiefst zouden zijn. De vrees was dat sommige acties mogelijk zelfs averechts zouden werken, aangezien jongeren die wapens droegen vanwege gevoelens van onveiligheid zich door de campagne misschien nóg onveiliger gingen voelen. Gemeenten zeggen volgens het WODC dat het actieplan wel bijgedragen heeft aan de notie dat er iets tegen het wapenbezit gedaan moest worden.
Met het actieplan werkten onder meer twintig gemeenten, bureau Halt, politie en justitie en de jeugdbescherming mee. De uitwerking verschilde per gemeente. Het ging onder meer om bewustwordingscampagnes, de inleveractie ‘Drop je knife en doe wat met je life’ en controles in de horeca of op scholen. In de evaluatie wordt de aanpak vergeleken met een „schot hagel”, waarvan het nog maar de vraag is of de relevante doelgroep überhaupt bereikt is.
De ministers Dilan Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid) en Franc Weerwind (Rechtsbescherming) schrijven aan de Tweede Kamer dat ze nog kijken hoe het verder moet met de aanpak van wapenbezit onder jongeren. „Hierbij moeten we inzetten op meer, en ook andere, middelen.” Er wordt in ieder geval gewerkt aan een landelijk verkoopverbod van messen aan jongeren.