Onderzoeker: veilige sfeer in jeugdzorg noodzakelijk voor meisjes
Meisjes in jeugdzorginstellingen hebben, meer dan jongens, baat bij een veilig sociaal klimaat en een goede band met hun begeleiders. Meisjes die in zo’n instelling belanden, hebben andere dingen meegemaakt dan jongens, legt onderzoeker Juliette Sonderman van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences uit. Zo zijn ze vaker slachtoffer geweest van seksueel misbruik en hebben ze daardoor vaker dan jongens last van complexe trauma’s.
Vooral voor meisjes in de gesloten jeugdzorg is een veilige omgeving binnen de muren van de instelling dan ook noodzakelijk, stelt Sonderman, „anders kun je het wel schudden met je behandeling”. Ze promoveert deze week op haar onderzoek naar de rol van een veilig sociaal klimaat voor meisjes in jeugdzorginstellingen (ook wel residentiële jeugdzorg genoemd).
Een veilige sfeer is voor meisjes van belang in zowel het contact met begeleiders als onderling, zeker als meisjes in een gesloten instelling zitten. Ze hebben dan namelijk geen contact met de buitenwereld en dus vanuit daar geen steun. Meisjes zitten vaak opgesloten om ze te beschermen tegen uitbuiting en mensenhandel, zegt Sonderman.
Voor haar onderzoek liep Sonderman een half jaar mee op twee afdelingen van verschillende jeugdzorginstellingen. Ze observeerde het gedrag van de jongeren, sprak met hen en ondervroeg hen middels vragenlijsten. Ze concludeert dat de behandeling die ze krijgen, bijvoorbeeld voor hun trauma, niet goed werkt als ze zich onveilig voelen in de instelling. Ze zijn dan in feite nog steeds bezig met overleven en kunnen niet openstaan voor de behandeling.
Opvallend aan Sondermans onderzoek is verder dat meisjes zich veiliger voelen wanneer de groep gemengd is en er dus ook jongens bij zitten. „Dan zie je iets minder meidenvenijn.” De onderzoeker wil dat jeugdzorginstellingen meer aandacht hebben voor de specifieke behoeften van meisjes. „De dynamiek binnen leefgroepen moeten de zorgprofessionals goed blijven monitoren en zij moeten goed op de hoogte zijn van de risico’s en behoeften van meisjes met een verleden van seksueel misbruik. Dat is duur, maar doe het goed of niet. Anders beschadig je de jongeren alleen nog maar meer.”