Zij kampen na terugkomst langdurig met ernstige gezondheidsklachten en beperkingen waarvoor geen lichamelijke oorzaak te vinden is. De klachten komen na uiteenlopende missies als naar Cambodja en de Golfoorlog onderling sterk overeen.

Dat blijkt uit onderzoek van drs. Maaike de Vries, die dinsdag aan de Katholieke Universiteit Nijmegen promoveert. De Vries pleit voor een internationale standaard voor het ”postuitzendingssyndroom”, zoals zij het klachtenpatroon noemt. Daarmee zou sneller vast te stellen zijn of er sprake is van een lichamelijk of van een psychisch probleem.

De Vries onderzocht de klachten van tientallen Nederlandse militairen die in 1992 en 1993 uitgezonden werden naar Cambodja voor de VN-operatie Untac. De Cambodja-gangers rapporteerden al enkele maanden na terugkomst ernstige klachten als concentratiestoornissen en vermoeidheid. De klachten kregen de naam ”jungleziekte” en werden in verband gebracht met het antimalariamiddel Lariam en het vaccinatieprogramma.

In 1996 begon een vier jaar durend onafhankelijk onderzoek naar de klachten, die bij 17 procent van de veteranen bleven bestaan. Bij een groep militairen trad geen verbetering op, maar daar was ook geen relatie te leggen met een posttraumatisch stress syndroom (PTTS). Evenmin was er een verband tussen de klachten en Lariam of vaccinaties. Wel bleek de individuele psychische gesteldheid van invloed op het instandhouden van de klachten. Zo hadden de Cambodja-veteranen die ziek bleven, last van waandenkbeelden en verzonnen zij complottheorieën.

De Vries vergeleek een groot aantal wetenschappelijke artikelen over gezondheidsklachten na uitzendingen. Zij concludeert dat sommige militairen gewoon niet geschikt zijn voor uitzending naar een oorlogsgebied. Er zou volgens haar een strengere psychische selectie moeten komen voor militairen die uitgezonden worden.