De nieuwe Palestijnse leider heeft in het verleden vaak gezegd dat hij in het gebruik van bommen en vuurwapens geen heil ziet. De radicale organisaties geloven echter dat de Palestijnen hun politieke doelen kunnen bereiken door geweld.

Abbas wenst evenwel een frontale botsing met de militante Palestijnen uit de weg te gaan en ze via de dialoog te overtuigen dat het beter is de wapens neer te leggen. Israël heeft de druk op de Palestijnse leider opgevoerd door voorlopig de Karni-overgang -waar donderdagavond bij een aanslag zes Israëliërs de dood vonden- en andere toegangswegen tot de Gazastrook af te sluiten.

Al voordat de zelfmoordaanslag plaatsvond, liet een hooggeplaatste officier in het Israëlische leger weten teleurgesteld te zijn in de houding die Abbas tegenover de Palestijnse militanten aanneemt. Maar de Israëlische regering begrijpt dat Abbas de Palestijnse radicalen niet wil vervolgen; als hij rust kan brengen door overleg vindt Jeruzalem dat ook goed. De test voor Abbas begint wat Israël betreft als blijkt dat overreding niet helpt en de aanslagen, of pogingen daartoe, onverminderd doorgaan.

Voor Israël betekent politieke vooruitgang een drastische vermindering van de Palestijnse aanslagen, maar de Palestijnen zouden graag zien dat het Israëlische leger zich terugtrok uit de Palestijnse bevolkte gebieden, de militaire wegversperringen werden opgeheven en Israël gevangenen vrijliet. Dergelijke vertrouwenopbouwende maatregelen kunnen de juiste sfeer kweken voor hervatting van het vredesoverleg, dat sinds 2001 stilligt.

De Israëlische premier Ariel Sharon en Mahmud Abbas zullen elkaar naar verwachting niet voor het einde van deze maand ontmoeten. Het Israëlische onderhandelingsteam onder leiding van Dov Weisglass wacht op het moment dat Abbas zijn nieuwe regering heeft gevormd. De krant Ha’aretz meldde vrijdag dat de aankomende Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, eind februari het Midden-Oosten zal bezoeken en dat president George Bush in maart Sharon en Abbas in het Witte Huis zal uitnodigen.

Washington hoopt de routekaart voor de vrede, zoals het laatste vredesplan voor het Midden-Oosten heet, nieuw leven in te blazen. Het plan moet leiden tot een Palestijnse staat naast Israël.

Toch is er nog geen reden tot groot optimisme voor een oplossing op lange termijn. Abbas heeft dezelfde uitgangspunten als zijn overleden voorganger Yasser Arafat; hij vindt dat de Palestijnse vluchtelingen dienen terug te keren naar Israël zelf en dat Oost-Jeruzalem in handen moet komen van een Palestijnse staat. Deze eisen belemmerden een compromis tussen Israël en de Palestijnen. Israël kan niet akkoord gaan met de terugkeer van de vluchtelingen naar gebieden binnen de groene lijn (de grenzen van voor 1967), omdat dat het joodse karakter van de staat in gevaar brengt. Oost-Jeruzalem -met de Tempelberg en de Westelijke Muur- zijn de belangrijkste heilige plekken in het jodendom.

Sharon houdt ook thuis problemen. Een derde deel van zijn Likud-partij, die tegen de Israëlische terugtrekking uit de Gazastrook en een deel van de Westelijke Jordaanoever is, dreigt voortdurend een poot onder de regeringsstoel van Sharon weg te zagen. De premier kreeg in de Knesset maandag slechts goedkeuring voor zijn nieuwe kabinet met de Arbeiderspartij omdat ook Yachad van Yossi Beilin hem steunde en Arabische Knessetleden zich van stemming onthielden.

De premier hoopt echter de Likud-rebellen te neutraliseren door de sefardisch-religieuze Shas-partij in de coalitie op te nemen. Deze partij zou echter een miljard sjekel (bijna 200 miljoen euro) eisen voor zijn sociale instituten. Een bedrag dat er volgens minister van Financiën Netanyahu gewoon niet is.