Ook zet Weerwind in op vroege opsporing van mogelijk crimineel gedrag. „Er wordt door professionals bij gemeenten en in de (jeugd)strafrechtketen blijvend hard gewerkt aan het voorkomen dat jongeren in aanraking komen met justitie, het doorbreken van (beginnende) criminele carrières, het beperken van recidive en het tegengaan van maatschappelijke schade. Ik vind het belangrijk om in te zetten op goede vroegsignalering van risicogedrag en beginnend crimineel gedrag in de wijk en op school om zo mogelijk te voorkomen dat jongeren verder afglijden,” zegt Weerwind.

De minister overweegt ook vaker langere taakstraffen bij jeugdigen op te leggen, waarbij het maximumaantal uren taakstraf kan worden verruimd. „Uit recent onderzoek blijkt dat taakstraffen bij jeugdigen effectiever zijn dan detentie”, schrijft Weerwind.

De beoogde maatregelen gelden niet voor jeugdige plegers van zware delicten. Hoewel een steeds kleiner aantal minderjarigen zich bezondigt aan criminaliteit waarvoor ze de jeugdgevangenis, de zogeheten Jeugd Justitiële Inrichting (JJI) in moeten, is het wel zo dat de delicten zwaarder zijn geworden. Het gaat dan om ernstige geweldsdelicten zoals steekincidenten, schrijft Weerwind na onderzoek in opdracht van meerdere ministeries naar crimineel gedrag onder jongeren.

Uit dat onderzoek kwam ook naar voren dat de gemiddelde leeftijd van de jonge plegers hoger en de problematiek complexer is geworden.