De Europese Unie en andere bondgenoten van Oekraïne hebben sinds de Russische invasie van Oekraïne onder meer de export naar Rusland aan banden gelegd. De sancties moeten de Russische oorlogsmachine en de economie lamleggen. Maar Rusland weet ze „massaal” te omzeilen, zei Hoekstra bij overleg met zijn EU-collega’s in Brussel. Bijvoorbeeld met hulp van buitenlandse tussenpersonen. Moskou komt zo toch nog aan bijvoorbeeld chips en andere cruciale elektronica. De Europese export naar Rusland viel misschien stil, maar die naar allerlei buurlanden groeide juist flink.

Het nieuwe Europese hoofdkwartier moet informatie bijeenbrengen van alle EU-landen over die ontwijking, zegt Hoekstra. Het zou een lijst opstellen van sectoren waar het vaak misgaat zodat de lidstaten die extra in de gaten kunnen houden. Meer bedrijven moeten, als het aan Hoekstra ligt, ook met hun klanten afspreken wie de ‘eindgebruiker’ wordt van hun product, om uit te sluiten dat dat uiteindelijk toch bij de Russen terechtkomt.

Hoekstra denkt aan „naming and shaming” en „sancties richting die bedrijven in derde landen” die zich aan de ontwijking schuldig maken. Dat laatste kan ook al. Maar de minister wil ook de landen waar die bedrijven actief zijn aanpakken. „Ik vind dat we de diplomatieke druk op hen ook echt moeten vergroten.”