Het Nederlandse gasverbruik daalde het afgelopen jaar tot het laagste niveau in vijftig jaar. Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen, noteerde een daling van 25 procent. „Dat is echt behoorlijk. We bespaarden sinds augustus 6 miljard kuub. Om die hoeveelheid in perspectief te zetten: alle huishoudens in Nederland samen gebruiken voor verwarming en koken per jaar zo’n 10 miljard kuub.”

Het lage gasverbruik is mede dankzij de milde winter. Hoe staat het met de gasvoorraad?

„Die is mooi op peil. De Nederlandse opslagen zitten nog voor 65 procent vol. Dat is de afgelopen tien jaar niet voorgekomen.”

Hoe vol verwacht u dat de reservoirs aan het einde van de winter zijn?

„Als de huidige trend doorzet, komen we op ongeveer 50 procent uit. Maar er kan nog kou komen, soms nog in april. Meestal stoppen we ergens in maart met het benutten van de voorraden als de temperatuur tot boven de 15 graden stijgt. Omdat de thermostaat bij veel mensen lager staat en de industrie veel minder gas gebruikt, is dat nu richting de 10 graden.”

In hoeverre haalt een dergelijke vulgraad de druk eraf voor de komende winter?

„Dat is geen zwart-wit verhaal. Hoe groter de voorraden, hoe beter. Want dan hoeven we minder aan te vullen. Het neemt de zorgen echter niet weg. Met een halve voorraad kun je een milde, maar geen strenge winter aan. Tenminste, als tegelijk de reguliere aanvoer van gas uit Noorwegen en de toevoer van vloeibaar gas –LNG– niet verstoord raakt. De voorraad is er juist om voorbereid te zijn op een koude winter. En ook op technische problemen. Bijvoorbeeld als er een schip zinkt bij de Rotterdamse haven en de LNG-Gate niet bereikbaar is.”

Dus het blijft nodig om de verwarming een graadje lager te zetten?

„Dat blijft zeker hard nodig. De meeste mensen deden dat in januari ook nog, blijkt uit mijn gegevens. De introductie van de prijsplafond leidt er dus niet toe dat mensen hun thermostaat hoger zetten.

We praten nu over Nederland, maar de gasmarkt is een Europees verhaal. We zijn sterk van elkaar afhankelijk en missen erg veel aardgas uit Rusland. Dat kunnen we niet opvangen door LNG te importeren. We moeten ook besparen. De eerste helft van 2022 stroomden er nog miljarden kuubs uit Rusland naar Europa. Die komen nu sowieso niet. Ik zie geen enkele reden om de teugels te laten vieren.”

Vorig jaar was u

wat sceptisch als het gaat om de potentie van LNG

. Heeft het u verrast hoeveel LNG er richting Europa kwam?

„Als je maar genoeg betaalt, dan komt het vanzelf. De extreme gasprijzen verrasten me zeker. Die waren zo hoog, dat bijvoorbeeld de Chinezen LNG doorverkochten dat op papier voor hen bestemd was. Van de doorverkoop zijn we wel afhankelijk, want de hoeveelheid niet gecontracteerd LNG is zeer beperkt. Maar uiteindelijk hebben we dus geen langetermijnzekerheid als het gaat om LNG.

Een kunststukje van afgelopen jaar was trouwens de oplevering van de drijvende LNG-terminal in de Eemshaven. Dat moet je maar doen in een half jaar. In totaal werkten daar 500 mensen voor samen. Op een gegeven moment was een bepaald type buizen nergens meer verkrijgbaar. Toen zijn er buizen weggehaald bij een project in Zuid-Holland.”

Duitsland en Italië waren grootverbruikers van Russisch aardgas. Hoe komen die landen nu aan hun aardgas?

„Voor alle landen in Europa geldt: ze zijn afhankelijk van elkaar, omdat er één Europese gasmarkt is. Zo gaat er bijvoorbeeld meer Noors gas naar Duitsland en Polen in plaats van naar Nederland. En LNG wordt doorgevoerd. Voor gas in Europa geldt de wet van de communicerende vaten.”

Vorig jaar klonk de roep om het gasveld in Groningen open te houden. Die roep lijkt met de huidige gasvoorraad verstomd. Terecht?

„Nee, al hebben we het gas nu niet nodig. Laten we het advies van gasnetbeheerder GTS echter niet in de wind slaan. Die adviseerde het kabinet om Groningen op een waakvlam te houden. Voor het geval dat. Volgens mij hebben we ons lesje nu wel geleerd: de betrouwbaarheid van ons energiesysteem is enorm belangrijk. Al was het maar zodat we ons niet blauw betalen.”