Rapport: kwetsbare werkzoekende vaak onvoldoende ondersteund
Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgen vaak niet de hulp die ze nodig hebben. Medewerkers van gemeenten en de uitkeringsinstantie UWV zijn vaak zo druk dat juist de mensen die hun ondersteuning het meest nodig hebben, deze niet krijgen. Ministers Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Carola Schouten (Armoedebeleid) zeggen deze uitkomsten van een onderzoek van de Arbeidsinspectie te betreuren. „Zeker in deze tijden van een krappe arbeidsmarkt.”
Naar schatting krijgt ongeveer één op de drie kwetsbare werkzoekenden onvoldoende ondersteuning door de gemeente. Professionals pakken vanwege tijdgebrek vaak de minder ingewikkelde zaken op en hebben bovendien hun handen vol aan administratie. Desondanks zien de onderzoekers dat er ook veel goed werk wordt geleverd.
Een deel van de problemen zit in de manier waarop de re-integratie is geregeld. Zo heeft niet iedereen die hier baat bij zou hebben recht op hulp om weer aan het werk te gaan, zoals coaching of een opleidingstraject. De betrokken instanties werken daarnaast niet altijd goed samen. Een ander punt is dat werkzoekenden bang zijn voor de financiële consequenties als ze een baan vinden, omdat rechten op bijvoorbeeld een uitkering vervallen. Ze vinden het systeem vaak te ingewikkeld om deze risico’s te overzien.
Van Gennip en Schouten zeggen dat ze de hulp „eenvoudiger en efficiënter” willen organiseren en dat de Tweede Kamer hier in de zomer over wordt geïnformeerd. Ze vinden het zonde dat een groep mensen geen werk kan vinden terwijl de roep om personeel zo groot is.
Een andere conclusie van het onderzoek is dat mensen die geen werk kunnen vinden en zijn aangewezen op een uitkering vaak amper rond kunnen komen. Eén op de vijf bijstandsgerechtigden kampt met schulden. Wie een standaarduitkering nodig heeft, wordt vaak wel goed geholpen. Maar mensen met specifieke persoonlijke omstandigheden krijgen vaak niet het maatwerk dat ze nodig hebben. Bovendien weten veel mensen niet op welke regelingen ze recht hebben.
„Deze uitkomst betreuren wij ten zeerste en we erkennen dat te veel mensen in Nederland kampen met ernstige geldzorgen, problematische schulden of leven rondom de armoedegrens”, zeggen Van Gennip en Schouten hierover. Ze wijzen op de maatregelen die de afgelopen tijd zijn genomen om mensen te helpen met de hoge kosten, zoals het prijsplafond voor energie en de verhoging van het minimumloon. De bewindsvrouwen sluiten niet uit dat meer nodig is.