De Amerikaanse luchtmacht maakt overuren in het detecteren en elimineren van mogelijke luchtballonnen of drones boven de VS en Canada. Geavanceerde jachtvliegtuigen kwamen afgelopen weekend drie keer in actie, nadat anderhalve week geleden al een reusachtige Chinese luchtballon werd neergeschoten.

Zondag signaleerden Amerikaanse radarsystemen een „achthoekig” voorwerp op 7 kilometer hoogte op de grens van de VS en Canada. President Joe Biden gaf opdracht het object uit de lucht te schieten in verband met een „redelijke dreiging” voor de burgerluchtvaart. Een F-16 vuurde meerdere raketten af.

Canada sloeg zaterdag alarm om een „zilverkleurig” en „cilindervormig” object op 12 kilometer hoogte. Na topoverleg tussen de VS en Canada schoot een F-22 Raptor –het duurste jachtvliegtuig ter wereld– het voorwerp uit de lucht. Vrijdag was het ook al raak. Een F-22 haalde een object met de omvang van „een kleine auto” op 12 kilometer hoogte neer. Het ding viel in Alaska uiteen.

Spionballon

Het neerschieten van de drie verdachte objecten roept veel vragen op. De VS hebben nog geen foto’s en details prijsgegeven. De omschrijvingen van de luchtvaartuigen zijn ook vaag. Washington lijkt eerst zeker te willen zijn van herkomst en doel van de drie. Een directe relatie met de Chinese superballon is niet vastgesteld. Waarschijnlijk waren het weerballonnen, zei een regeringsfunctionaris tegen ABC News.

Volgens het Witte Huis zijn de drie objecten „uit voorzorg” neergeschoten. Er was geen directe dreiging voor mensen op de grond, aldus woordvoerder John Kirby. Het leger zoekt nog naar brokstukken.

Zondag zou zeker één F-16-raket z’n doel hebben gemist, meldt CNN. De Amerikaanse generaal Glen VanHerck gaf al toe dat het „moeilijk” was het kleine object te raken. Niet duidelijk is waar de raket –kosten 370.000 euro– is terechtgekomen.

De drie nieuwe verdachte vliegende voorwerpen wijken af van het reusachtige Chinese luchtvaartuig dat 4 februari werd lekgeschoten. Deze vermoedelijke ‘spionballon’ –omvang drie stadsbussen– vloog op ruim 20 kilometer hoogte, onder andere over lanceersilo’s met intercontinentale kernraketten in Montana. China houdt vol dat het een verdwaalde weerballon was.

Het Amerikaanse leger zegt een „aanzienlijk deel” van de apparatuur onder de Chinese ballon uit de Atlantische Oceaan te hebben gevist. Alle sensoren en elektronica, waaronder een 9 tot 12 meter lange antenne, zijn volgens Defensie gevonden. De FBI onderzoekt de apparatuur.

Peking claimde maandag op zijn beurt het afgelopen jaar tien Amerikaanse ballonnen te hebben gedetecteerd in het Chinese luchtruim. De VS ontkennen ten stelligste.

Onopgemerkt

De VS en Canada sporen in korte tijd vier vliegende vaartuigen op nadat de radarsystemen zijn aangepast. Hierdoor zijn hoogvliegende ballonnen en drones beter te traceren. De VS hebben toegegeven dat meerdere Chinese luchtvaartuigen onopgemerkt boven Amerikaans grondgebied hebben gevlogen.

De nieuwssite The War Zone waarschuwde twee jaar geleden al voor mysterieuze onbemande luchtvaartuigen met „zeer grote interesse” in Amerikaanse militaire locaties. In 163 van de 366 onverklaarbare incidenten is achteraf gebleken dat er ballonnen in het spel waren, aldus een recent rapport van de inlichtingendiensten.

De Amerikaanse verdenking richt zich op Peking. De gigantische, neergeschoten Chinese ballon maakte volgens de VS deel uit van een grootschalig spionageprogramma van het Chinese leger. De surveillancevaartuigen zouden wereldwijd zijn gesignaleerd.

Voorlopig blijven de VS in verhoogde staat van paraatheid om dreigingen op grote hoogte.