Door de oorlog in Oekraïne kreeg de Europese energiemarkt een grote klap te verwerken. De Russische gaskraan ging dicht, waarna de gasprijs tot ongekende hoogte steeg. Ook elektriciteit werd veel duurder, aangezien die prijzen aan elkaar gekoppeld zijn. Nederland en de zes andere landen willen de energiemarkt aanpassen, zodat dit zich minder snel nog eens voordoet.

De landen willen het onder andere aantrekkelijker maken voor marktpartijen om in groene energie te investeren, bijvoorbeeld door groene stroom goedkoper te maken voor consumenten dan ‘grijze’ stroom. Volgens de zeven lidstaten moet de groene energiemarkt „betrouwbaar, voorspelbaar en robuust” worden gemaakt.

Ditzelfde geldt voor de energiemarkt in zijn geheel. Langetermijninvesteringen moeten aantrekkelijker worden dan dat ze nu zijn. Op de korte termijn functioneert de energiemarkt, maar daardoor is de markt erg beweeglijk en vatbaar voor schokken van buitenaf. De landen willen onderzoeken welke barrières er nu zijn voor langetermijninvesteringen.

Verder willen de landen dat consumenten beter worden beschermd tegen grote stijgingen in energieprijzen, zoals die van het afgelopen jaar. Consumenten zouden moeten kunnen kiezen of ze al dan niet risico willen lopen op de korte termijn, voor gunstigere tarieven.

Maar ze moeten ook kunnen kiezen voor zekerheid, vinden de landen. Zowel variabele als vaste contracten moeten daarom mogelijk blijven, is de inzet. Tijdens de afgelopen energiecrisis schortten meerdere leveranciers de mogelijkheid tot een vast contract op en boden alleen nog variabele contracten aan.

Op 27 februari komen de EU-energieministers informeel bijeen in de Zweedse hoofdstad Stockholm. Ook in maart spreken ze verder over herziening van de elektriciteitsmarkt. Het is de bedoeling dat er voor de zomer een pakket maatregelen ligt. Wel kan het dan nog een tijd duren voordat alle maatregelen ingaan.

Volgens minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) heeft de geïntegreerde Europese markt veel voordelen geboden, en wil hij verder bouwen op „dat sterke fundament”. Hij laat weten ernaar uit te zien om samen met zijn EU-collega’s „te bouwen aan een groener en weerbaarder elektriciteitssysteem in Europa”.