Al medio oktober kwamen undercoverbeelden beschikbaar van misstanden. De beelden zijn toen aan de politie doorgespeeld die eind november met een rapport kwam. Daarna werd pas de inspectie erbij betrokken. „Ik vind eigenlijk dat het eerder had gemoeten”, zei de bewindsvrouw in de Tweede Kamer.

Op de zorgboerderij waren ernstige misstanden. Zo werd een cliënt met zijn hoofd in een wc geduwd. Een ander werd door personeel in een sloot gezet en weer een ander werd buiten onder een druppelende tuinslang gelegd. Medio december greep de politie en de IGJ in en vonden arrestaties plaats.

Volgens de minister is het probleem dat het in Wedde om een kleinschalig initiatief gaat dat bekostigd wordt via persoonsgebonden budgetten (pgb’s). Daar is te weinig toezicht op. „Die zitten teveel onder de radar”, zei ze tegen Lisa Westerveld (GroenLinks) die haar voor het vragenuurtje naar de Kamer had geroepen.

Het is belangrijk dat misstanden van dit soort kleine zorginitiatieven eerder naar buiten komen, vindt Helder. Er zijn „heel veel meldingen”, maar het lukt de inspectie volgens haar niet bij ze allemaal langs te gaan. „Dat is niet proportioneel, maar we moeten wel zorgen dat signalen eerder boven komen.”

Bij grote instellingen is het toezicht veel beter geborgd met onder anderen vertrouwenspersonen. Dat is niet nodig bij dit soort heel kleine pgb-initiatieven. Daar is de inspectie afhankelijk van meldingen van (oud-)medewerkers of ouders van cliënten. De minister overlegt met de inspectie hoe die meer grip kan krijgen op dit soort situaties.

„Het is een heel schrijnende situatie. Ik verbaas met er ook over dat die zo lang heeft kunnen voortbestaan, met deze voorbeelden”, zei Helder. Ze begrijpt ook niet dat er niet eerder door medewerkers uit het zorgteam in Wedde aan de alarmbel is getrokken om de misstanden te melden.