Dat schreef minister Weerwind (Rechtsbescherming) dinsdag aan de Tweede Kamer. Hij verwacht dat het tekorten aan tbs-plekken de komende jaren zal aanhouden. „De behoefte groeit harder dan dat we extra aanbod kunnen realiseren”, aldus de brief.

In 2017 waren er nog 201 tbs-opleggingen. Dat steeg gestaag naar 268 in 2020. In 2021 liep het aantal op naar 343 en in 2022 waren er tot en met november 281 nieuwe tbs’ers. Ook zijn er veel meer zogenoemde passanten die in afwachting van het begin van hun tbs-behandeling in een gevangenis zitten, waar zij ook al zorg krijgen. Vorig jaar ging het om 107 passanten, terwijl het in 2021 nog om een aantal van 64 ging en het jaar ervoor om 45.

De stijgende instroom komt onder meer omdat rechters de afgelopen vijf jaar vaker een tbs-behandeling oplegden na de commotie over enkele geruchtmakende zaken, zoals de moord op Anne Faber of die op Els Borst. Daarnaast kunnen rechters in meer gevallen tbs opleggen, niet alleen bij een psychische stoornis maar ook als er een hoger risico is op herhaling van het criminele gedrag.

Naast de hogere instroom hapert de uitstroom naar een vervolgvoorziening met een lager zorg- of beveiligingsniveau. Passende plekken zijn moeilijk te vinden, zodat tbs’ers langer dan gepland in een tbs-kliniek moeten blijven. Er is niet alleen een tekort aan personeel. Voor de medewerkers neemt ook de druk toe, omdat er in de klinieken meer „zware patiënten” zijn. Lichtere patiënten stromen sneller uit naar andere voorzieningen zodat een complexere groep overblijft. Uitbreiding van de tbs-locaties is lastig, aldus de minister, ook door problemen in de bouwsector.

Personeel

Weerwind bereidt meer maatregelen voor om de knelpunten op te lossen. Vooralsnog overweegt hij echter geen instroombeperkende maatregelen. Daarvoor is het te belangrijk dat mensen met een stoornis goed worden behandeld, aldus de bewindsman. Weerwind gaat wel na hoe het huidige personeel nog beter behouden kan blijven voor de sector.

In zijn brief staat Weerwind ook stil bij de zogeheten regeling weigerende observandi. Die stelt rechters in staat om toch inzage te krijgen in de zorgdossiers van verdachten, die in een poging om tbs te ontlopen medewerking weigeren aan gedragsonderzoek. Tijdens de behandeling van deze regeling leefden er in de Kamer zorgen over mogelijke ongewenste neveneffecten, zoals bijvoorbeeld zorgmijding en dossiervernietiging.

In het onderzoek zijn echter geen duidelijke signalen naar voren gekomen dat daar sprake van zou zijn, zo meldt Weerwind.