De Amerikaanse regering wil de verkoop van hoogwaardige chiptechnologie aan China al langer beperken, om te voorkomen dat het land met de allernieuwste chips steeds geavanceerdere wapens kan maken.

Daarbij kijkt de regering van president Joe Biden nadrukkelijk naar Nederland, omdat in Veldhoven chipmachinemaker ASML is gevestigd. Dat bedrijf loopt wereldwijd voorop met de ontwikkeling van machines voor het maken van chips: microprocessors voor onder meer telefoons, auto’s en huishoudelijke apparaten. Ook Japan zou meedoen met exportban; die zou soortgelijke beperkingen als Nederland opleggen aan camerafabrikant Nikon Corp.

Onder druk van de VS blokkeert Nederland al jaren de verkoop aan China van de modernste machines van ASML, de zogeheten EUV-machines. Maar de VS willen ook dat apparaten van de ‘oudere generatie’, de DUV-machines, niet meer naar Chinese bedrijven gaan. Vorig jaar oktober nam de Amerikaanse regering maatregelen om de uitvoer van deze technologie naar China te beperken.

Het kabinet zal vermoedelijk maar weinig naar buiten brengen over het akkoord. „Het is maar zeer de vraag als daar wat uitkomt of dat dan heel zichtbaar wordt”, zei premier Mark Rutte vrijdagmiddag na afloop van de ministerraad.

Bij het kruisje

In Washington overlegde vrijdag opnieuw een Nederlandse delegatie met de Amerikaanse regering over de exportbeperking. Nederland zal niet bij het kruisje tekenen, herhaalde minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel) vrijdag nog. De inzet bij de gesprekken is westers behoud van technologisch leiderschap, strategische afhankelijkheden van chips voorkomen en verhinderen dat geavanceerde chips in wapens van landen als China terechtkomen.

Bij de gesprekken wegen de Nederlandse veiligheidsbelangen het „zwaarst”, zei Schreinemacher. Ze wil ook voorkomen dat oudere Nederlandse chips worden misbruikt. Eerder werd bekend dat die in Iraanse drones zitten die door de Russen worden gebruikt om Oekraïne te bombarderen. Volgens de bewindsvrouw is het echter niet eenvoudig om misbruik van oudere chips te voorkomen.

De topman van ASML, Peter Wennink, zei woensdag tijdens de presentatie van de zeer goede jaarcijfers te voorzien dat de markt in de tweede helft van dit jaar verder aantrekt, ondanks het risico dat het bedrijf minder chipsmachines aan China mag verkopen.