De Amerikaanse regering nam in oktober eenzijdige maatregelen om de export van zeer geavanceerde halfgeleiders en halfgeleidertechnologie naar China te beperken. Dat mag niet meer door Amerikaanse bedrijven aan China worden geleverd. Amerikanen mogen hier ook niet meer aan meewerken.

De maatregel treft onder meer ASML. Washington wil de export van chipmachines door het bedrijf uit Veldhoven naar China verder beperken. De export van de meest moderne chipmachines naar China staat al een paar jaar op pauze, maar Biden wil ook de uitvoer van oudere machines met DUV-technologie stoppen.

China heeft inmiddels de tweede economie van de wereld en onder leiding van Xi Jinping stelt Beijing zich veel assertiever op. De Amerikanen vrezen dat de Chinezen ook chips van oude chipmachines van ASML goed kan gebruiken in het leger. Nederland snapt de bezwaren, maar heeft grote economische belangen in China. Vorig jaar bedroeg de handel tussen beide landen 73 miljard euro.

„In de kern wil je als het Westen je technologische leiderschap behouden, je wilt voorkomen dat ze (chips) toegepast worden in defensie”, zei Rutte na afloop van het overleg op het Witte Huis. Maar je moet ook zorgen dat waardeketens niet te erg worden verstoord omdat dat „grote gevolgen” voor de economie kan hebben, aldus de premier.

Een ander pijnpunt is de Amerikaanse IRA-wet. Daarmee komt een paar honderd miljard dollar aan belastingvoordelen en subsidies vrij voor groene technologie die in de VS is geproduceerd. Het is goed nieuws volgens Rutte dat de VS de uitstoot van CO2 wil beperken, maar er „kunnen ook onbedoelde gevolgen inzitten die ook handelspartners en bondgenoten raken”.

Rutte pleitte met het oog op de IRA-wetgeving onder meer voor een gelijk speelveld in zijn gesprek met Biden. „Ik merk wel dat dat resoneert”, zei hij daarover.