Maar andere technologische middelen die Brussel inzette om gemeenschappelijk besmettingen en contacten te traceren en de verspreiding van het virus in Europa te beperken waren dat minder, aldus de Europese Rekenkamer (ERK). De controleurs roepen de EU op zich beter voor te bereiden op mogelijke toekomstige noodsituaties.

In maart 2020, kort nadat de eerste covidgevallen in Europa waren vastgesteld, begonnen verscheidene EU-regeringen met grenscontroles en reisverboden in een poging de komst van het virus in hun land te weren. Van enige coördinatie tussen de EU-landen was nauwelijks sprake. De Europese Commissie nam hierop snel verschillende initiatieven om het vrije verkeer in de EU te waarborgen en trok 71 miljoen euro uit om IT-oplossingen te financieren.

Zo werd in hoog tempo een digitaal coronacertificaat (dcc) ontwikkeld waarmee de eigenaar kon aantonen dat hij volledig was gevaccineerd, hersteld van Covid-19 of een recente negatieve PCR-test had. In Nederland ging dit met de bekende QR-code via CoronaCheck. Alle EU-landen aanvaardden het dcc, en binnen enkele maanden ook tientallen andere landen buiten Europa. In maart vorig jaar waren er meer dan 1,7 miljard certificaten wereldwijd uitgegeven.

De ERK, die het effect van vier gemeenschappelijke hulpmiddelen onderzocht die tussen oktober 2020 en juni 2022 voor de EU werden ontwikkeld of ingevoerd, prijst de snelle en pragmatische aanpak van de commissie om het vrije reizen tussen de EU-landen te faciliteren. Maar zo succesvol als de coronareispas waren de andere middelen niet. Zo maakten slechts vier lidstaten gebruik van het digitale EU-traceringsformulier voor passagiers, en was Duitsland het enige land dat trouw gegevens doorgaf van gebruikers van contactopsporing-applicaties in het land. Behalve Spanje lieten de lidstaten ook een Europees uitwisselingsplatform van coronagegevens links liggen.

Het onderzoek ging niet over de gezamenlijke aankoop van vaccins door het dagelijks EU-bestuur.