Ministers en Halsema in de race voor prijs privacyschender
De ministers Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) en Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid), burgemeester Femke Halsema van Amsterdam en eurocommissaris Ylva Johansson kunnen dit jaar een ‘prijs’ krijgen als grootste privacyschender. Organisatie Bits of Freedom, een Nederlandse stichting die opkomt voor digitale burgerrechten, heeft hen genomineerd voor een Big Brother Award.
Halsema is voorgedragen vanwege het zogeheten Top400-programma van de gemeente Amsterdam. Jongeren die in aanraking met de politie zijn geweest, worden nauw gevolgd door gemeente, politie, GGD en jeugdbescherming. Zo moeten ze bijvoorbeeld hulp krijgen bij het vinden van een opleiding of een stage. Dat moet voorkomen dat de jongeren afglijden en dieper in de criminaliteit komen. Bits of Freedom vindt dat „de gemeente zich structureel indringend mengt in de levens van kinderen en jongvolwassenen”.
Bruins Slot is als minister verantwoordelijk voor de inlichtingendienst AIVD. Volgens Bits of Freedom helpt ze bij „faciliteren van de grenzeloze datahonger van de geheime diensten en het afbreken van het toezicht op diezelfde diensten”. Achter de nominatie van Yeşilgöz-Zegerius zit een vergelijkbare reden. Zij zou proberen „de illegale surveillancepraktijken van de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) te legaliseren.”
Johansson is binnen de Europese Commissie verantwoordelijk voor ‘binnenlandse zaken’. Ze gaat onder meer over de bestrijding van terrorisme en misdaad. Johansson werkt aan maatregelen tegen online seksueel misbruik van kinderen. Zo zouden veelgebruikte diensten de opdracht kunnen krijgen om te zoeken naar kindermisbruik op hun platforms, een ‘detection order’. Alles wat ze vinden, zouden ze dan moeten melden. Zo’n bevel „slaat de plank volledig mis”, vindt Bits of Freedom. Alleen kunstmatige intelligentie is in staat om zulke massale scans uit te voeren, en die kunnen de context van een foto niet inschatten, aldus de organisatie. „Het voorstel uit Brussel zal ertoe leiden dat heel veel onschuldige chats, foto’s en video’s worden gecriminaliseerd. Het zorgt er ook voor dat veel mensen onterecht zullen worden beschuldigd van seksueel misbruik van kinderen.”
De vier kandidaten zijn genomineerd voor de publieksprijs, waarvoor mensen de komende weken hun stem kunnen uitbrengen. De winnaar wordt op 13 februari bekendgemaakt. Dan reikt Bits of Freedom ook een expertprijs uit, evenals een prijs voor iemand die zich juist heeft ingezet voor privacy.