Vijftien stemrondes waren er vorige week nodig voordat Kevin McCarthy eindelijk de ‘troon’ kon beklimmen. En de prijs was hoog.

Zittend in de voorzittersstoel zal McCarthy de komende twee jaar aan handen en voeten gebonden zijn. Dat is het resultaat van de concessies die hij deed om de twintig dwarsliggers in zijn partij achter zich te krijgen.

Gedurende de vier dagen die de strijd om de voorzittershamer in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden in beslag nam, groeide het eisenpakket van de opposanten. En ondanks het feit dat McCarthy steeds weer toezeggingen deed, leek de lijst maar niet korter te worden. Als de kleine groep ultrarechtse Republikeinen een concessie van McCarthy had binnengehaald, legde ze weer een nieuwe eis op tafel. Uiteindelijk telt het document van McCarthy’s beloften in totaal 55 pagina’s.

Zomaar een selectie uit de lange lijst van beloften. McCarthy zegde de opposanten een plek in de verschillende commissies van het Huis toe. Verder zal er meer aandacht worden gegeven aan onderwerpen die deze uiterst rechtse Republikeinen belangrijk vinden. Te denken valt aan immigratie en aan de relatie met buurlanden. Verder willigde hij hun eis in dat het stemproces in het Huis transparanter wordt. De dwarsliggers vinden dat er tot nu toe teveel achter gesloten deuren wordt besloten. Voor de nieuwe Speaker is dat lastig omdat zijn speelruimte om compromissen te sluiten daarmee kleiner wordt.

Schuldenplafond

Verder heeft de groep van twintig bedongen dat het schuldenplafond alleen mag worden verhoogd als de Democraten akkoord gaan met forse bezuinigingen. Dat kan McCarthy in een lastig parket brengen als die hem maar weinig tegemoetkomen en hij uiteindelijk toch moet toegeven om stagnatie van economie of maatschappij te voorkomen.

Het meest vervelende voor McCarthy zelf is, dat hij moest zwichten voor de eis dat voortaan elk individueel lid van het Huis een ”motion to vacate”, een soort motie van wantrouwen, kan indienen. Voorheen hadden alleen de leiders van de fracties dat recht. Door deze toezegging aan de opposanten te doen, kan de voorzitter speelbal van iedere politieke tegenstander worden. Elke afgevaardigde die zijn zin niet krijgt, kan een poging doen om McCarthy van de troon te stoten.

Zoiets kan bijvoorbeeld nog deze maand gebeuren, als gestemd zal worden over de vraag of de concessies die McCarthy deed, opgenomen moeten worden in het reglement van het Huis van Afgevaardigden. Dat is nog geen gelopen race. De meer gematigde Republikeinen vinden namelijk dat de toezeggingen veel te ver gaan.

Weinig goeds

Opvallend is in dit verband dat het pakket beloften vrijdagnacht niet, zoals gebruikelijk, direct na de verkiezing van de Speaker is aangenomen. Dat uitstel zou erop kunnen wijzen dat de meer gematigde Republikeinen eerst nog eens willen debatteren over de concessies.

Het hevige gevecht om het voorzitterschap dat de achterliggende week in het Huis heeft plaatsgevonden, doet voor de komende twee jaar weinig goeds verwachten. De voorzitter is zwak, samenwerking tussen de Democraten en de Republikeinen is nagenoeg uitgesloten en de sleutel is in handen van een kleine groep ultrarechtse Republikeinen. Die kunnen McCarthy als voorzitter maken en breken.