Dat is een goed advies. De bestorming van de volksvertegenwoordiging en alle pogingen om de verkiezingsuitslag ongedaan te maken, waren een ongekende aanval op de Amerikaanse democratie. Degenen die daarvoor verantwoordelijk waren, moeten worden gestraft. Ook al hebben ze dan het hoogste ambt in de Verenigde Staten bekleed. En misschien wel juist daarom. Want die positie brengt nog een extra verantwoordelijkheid met zich mee.

Niet voor niets is de ernstigste beschuldiging aan het adres van Trump dat hij zijn aanhangers op 6 januari 2021 doelbewust tot oproer heeft aangezet en pas na uren zijn verantwoordelijkheid nam om de menigte tot kalmte te manen en op te roepen naar huis te gaan. Maar ook de andere aantijgingen –verstoren van het democratisch proces, samenspanning om onwaarheden te verspreiden en samenzwering tegen de VS– liegen er niet om.

Zoals bij elke verdenking van strafbare feiten berust de bevoegdheid om te vervolgen bij het ministerie van Justitie. En dat is maar goed ook. Dat ontkracht de beschuldiging van Trump en de zijnen dat een strafproces tegen hem politiek gemotiveerd is, omdat de aanbevelingen van een politieke commissie komen.

Justitie heeft ook de mogelijkheid om Trump níét voor de rechter te dagen. Doorgaans besluit het openbaar ministerie daartoe als er gebrek aan bewijs is om de zaak rond te krijgen. Het OM kan echter ook besluiten om niet tot vervolging over te gaan omdat een rechtszaak op grond van het opportuniteitsbeginsel niet in het algemeen belang is.

Dat is op zichzelf legitiem en wettelijk verankerd. Het is alleen te hopen dat de Amerikaanse minister van Jusititie Merrick Garland het algemeen belang niet politiek inkleurt en afziet van vervolging omdat hij bang is voor het verwijt een politiek proces te voeren. Of omdat Trump hierdoor nog meer in de slachtofferrol zal kruipen. Het vertrouwen in de rechtsstaat is door de Capitoolrellen dermate geschokt, dat het juist in het algemeen belang is dat een onafhankelijke rechter zich over deze zaak buigt.

Net als alle andere betrokkenen die inmiddels wél voor de rechter hebben gestaan, moet ook de vermeende hoofdrolspeler zich verantwoorden. Donald Trump staat immers niet boven de wet.

Als een onafhankelijke rechter vervolgens uitspreekt dat Trump geen blaam treft, is de zaak daarmee afgedaan. Zo werkt de rechtsstaat ook. Dat zou de oud-president meer voldoening moeten schenken dan de stereotype verdediging dat hij slachtoffer is van een „heksenjacht” en voor een „speelgoedrechtbank” wordt gesleept.