De zaak draait om een vertrekregeling die de NVWA, enkele jaren na de fusie waaruit het agentschap ontstond, aan alle medewerkers aanbood. Werknemers die vrijwillig vertrokken, kregen een flinke premie. Voorwaarde was onder meer dat er een vervanger zou komen. Omdat onduidelijk is of aan deze en andere voorwaarden werd voldaan voor de specifieke regeling, kon de NVWA uiteindelijk geen aanspraak doen op het budget dat hier bij het ministerie voor beschikbaar was. De NVWA moest de regeling uiteindelijk uit eigen zak betalen. De regeling kostte „hierdoor 11 miljoen euro meer dan voorzien”.

De klokkenluider (een oud-medewerker van de NVWA) deed hierover al in 2018 een melding. Naar aanleiding daarvan werd onderzoek gedaan, waaruit naar voren kwam dat van een misstand geen sprake was. De melder gaf niet op, en klopte in 2019 aan bij het Huis voor Klokkenluiders. Dat „komt tot een andere conclusie”, en noemt juist een hele reeks bezwaren over de omgang met de vertrekregeling. Zo was volgens het Huis sprake van „een schending van het wettelijk voorschrift”. Daarbij weegt ook „de gebrekkige vastlegging van de besluitvorming” over de vertrekregeling mee.

Bovendien vindt het Huis „dat niet op een zorgvuldige en rechtmatige wijze met overheidsgeld is omgegaan”, terwijl dit juist van een toezichthouder verwacht mag worden. Niet alleen vielen de kosten veel hoger uit, maar de regeling had volgens het Huis waarschijnlijk „impact op de uitvoering van de taken” van de NVWA omdat de vertrokken werknemers niet altijd werden opgevolgd.

Al met al is dus volgens het Huis wel degelijk sprake van „een misstand met een maatschappelijk belang”. Het ministerie van Landbouw moet reflecteren op het vertrekbeleid. Verantwoordelijk minister Piet Adema belooft aan de Kamer dat er een „persoonlijk gesprek” zal plaatsvinden met de klokkenluider.