Maandag werd bekend dat het concern met een aantal boeren een overeenkomst had bereikt. Schiphol Group benadert boeren met een bod om op deze manier de stikstofruimte voor zichzelf te claimen. Voor beide luchthavens is een geldige natuurvergunning nodig. Daarvoor moet de stikstofuitstoot omlaag. Maar het zelf uitkopen van boeren is een bekritiseerde gang van zaken: het kabinet wil zelf straks het eerste recht op de koop van stikstofrechten. Vooralsnog is de praktijk nog toegestaan. Schiphol is niet verzocht om hiermee te stoppen, zeiden ministeries eerder deze week.

De indiener van de motie, Suzanne Kröger (GroenLinks), noemt het „onbegrijpelijk dat het kabinet geen regie pakt bij de opkoop van stikstofruimte. En zich nota bene laat verrassen door de Schiphol Group”. De Staat bezit meer dan twee derde van de aandelen van het concern.

Kamerleden van diverse partijen reageerden maandag verontwaardigd op het nieuws dat Schiphol zelf boeren benadert. Joris Thijssen (PvdA) noemt de actie „onacceptabel” voor zijn partij. „Het bouwen van huizen is toch echt belangrijker dan een nieuw vliegveld openen in tijden van een klimaatcrisis.”

Kamerlid Derk Boswijk van het CDA spreekt van „wildwestpraktijken”. Er moeten wat hem betreft „direct maatregelen” worden genomen zodat het herstel van de natuur en de legalisatie van zogenoemde PAS-melders (bedrijven die buiten hun eigen schuld om zonder vergunning zitten) voorrang krijgen. Een voorstel van BBB, SGP en CDA waarin het kabinet wordt gevraagd „een halt toe te roepen aan de stikstofjacht op boeren voor snelwegen en luchtvaart” werd dinsdag eveneens aangenomen. De VVD stemde zowel tegen de motie over Schiphol als tegen die over de „stikstofjacht”.

Debat

De problematiek van de PAS-melders kwam dinsdag ook aan bod in tijdens het debat over de begroting van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Voorafgaand aan dat debat zei minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) dat de actie van Schiphol gewoon volgens de regels is. En hoewel de overheid meer regie op het stikstofdossier wil, zijn bedrijven zélf verantwoordelijk voor het verminderen van de stikstofuitstoot voor een natuurvergunning, benadrukte ze. Over de aangenomen moties gaat zij in gesprek met collega-ministers.

„Wij zijn het aan onszelf verplicht te voorkomen dat ze de dupe worden van een traag legalisatieprogramma”, aldus Roelof Bisschop (SGP) over de PAS-knelgevallen. „De handvol bedrijven in Overijssel die echt klem zit, is ons allen zeer bekend. Ik zou van de minister ook hier in dit verband graag de garantie willen hebben dat deze bedrijven niet voor de bijl gaan.” Eén van de mogelijkheden die hij daarvoor ziet is de stikstofruimte „die Rijkswaterstaat tegen alle bedoelingen in heeft opgekocht” te gebruiken voor deze bedrijven.

Het debat over de LNV-begroting gaat deze woensdag verder.