Kwetterende vogels in het holst van de nacht
Het licht van grote kassencomplexen in het Zeeuwse Rilland plaatst de omwonenden voor vragen. Hoe kan het dat de lichtvervuilers zo dicht bij natuurgebied de Oosterschelde mogen staan? En waarom mogen de lampen toch blijven branden tijdens de lopende procedures, terwijl de gemeente makkelijk handhavend op kan treden? „Dit is de Bathpolder, maar ze kunnen het hier beter Gedoogpolder noemen.”
De bewoners van het handjevol huizen in de Bathpolder mogen dan veel vragen hebben, de merels in de tuin van Rinus Braam staan pas echt voor grote raadsels. De schepsels weten door de lampen van de kassen niet langer de dag van de nacht te onderscheiden, dus kwetteren ze om één uur ’s nachts in Braams tuin dat het een lieve lust is. „De buurman kan er nauwelijks meer van slapen. En eigenlijk hebben we er allemaal last van. Het probleem speelt in alle tuinen.”
En dat zijn alleen nog maar de tuinfluiters, zegt Braam: „Pas belde een buurvrouw me rond vijf uur ’s morgens op. Ze zei: Rinus, kijk nu eens naar buiten! Daar vlogen vijf ganzen rondjes in de lichtstralen, urenlang. Als er een paar verdwenen, was er altijd wel één die achterbleef en de sprong in het duister niet durfde wagen. Pas na uren, toen het lichter werd, kon de hele groep weer verder vliegen.”
Intussen heeft de gemeente Reimerswaal actie ondernomen. Gisteren maakte de gemeente bekend dat verschillende betrokken instanties in totaal een bedrag van ruim 480.000 euro ter beschikking stellen om de kassen „in te passen in het landschap.” Een groepje ambtenaren bereidt momenteel de oprichting van een projectgroep voor die zich moet buigen over de lichtproblematiek in de Bathpolder.
In de projectgroep zal hoogstwaarschijnlijk ook een vertegenwoordiger van de Rillandse dorpsraad zitting hebben, zegt voorzitter C. de Vries van die raad. Hij is blij met het toegezegde bedrag. „Maar liefst 480.000 euro, daar kun je wel een boompje van planten.”
De voorzitter bemoeit zich nadrukkelijk met de kassenproblematiek en probeert het gesprek tussen de klagers en de bedrijven gaande te houden. Eerder deze week verstuurde de dorpsraad brieven naar de Zeeuwse Milieufederatie (ZMF) en de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO). De Vries hoopt op een gesprek met de organisaties. „De ZLTO ziet het probleem natuurlijk ook wel”, zegt De Vries. „De organisatie is, net als de meeste betrokken bedrijven, heel welwillend. Zij begrijpen best dat voortdurende lichtbronnen in je achtertuin niet plezierig zijn.”
F. Hoogervorst, voorzitter vakgroep LTO Glastuinbouw, liet eerder soortgelijke geluiden horen. „Bij de verdere ontwikkeling van de glastuinbouw naar een moderne sector is groeilicht nodig om jaarrond kwalitatief goede glasgroenten, bloemen en planten te kunnen leveren”, aldus Hoogervorst. „Het is daarom in ons eigen belang dat we de problematiek onderkennen én ook oplossen.”
Drie maanden geleden bereikten LTO Nederland en de Stichting Natuur en Milieu een akkoord over de lichthinder vanuit kassen, die in heel Nederland regelmatig voor problemen zorgt. Het convenant voorziet in een afscherming van 85 procent van het licht per 1 januari van dit jaar. In Rilland wordt dat niet gehaald, zegt Braam. Volgens hem lezen de bedrijven het convenant als een richtlijn, niet als een verplichting.
De natuur in de Bathpolder is volgens Braam intussen nog steeds van streek, evenals de bewoners. Braam, die direct achter een fors kassencomplex woont, belde in de vroege morgen van nieuwjaarsdag verschillende verantwoordelijken uit hun bed, om hen nogmaals te wijzen op de grove schendingen die in zijn ogen plaatshebben. „Verschillende kassen zijn gedeeltelijk open. Dat mag gewoon niet. Ik kan midden in de nacht in de kamer de krant lezen. Reken maar dat zo veel licht invloed heeft op je leefritme.”
De Zeeuwse Milieufederatie is intussen een procedure gestart waarover de Raad van State zich moet uitspreken. Braam wil dat de lichten van de kassen uitgaan totdat de Raad van State zich uitspreekt. Ook een andere omwonende, die niet met zijn naam in de krant wil, eist dat de lampen worden gedoofd. „Maar dat gebeurt niet. De gemeente en de provincie kiezen voor de economie. Er zou hier handhavend opgetreden moeten worden, maar wat er nu gebeurt is alleen gedogen. Dit is de Bathpolder, maar de naam Gedoogpolder zou meer op z’n plek zijn.”