Volgens vicevoorzitter Valdis Dombrovskis voldoet het coronaherstelplan dat Hongarije in mei bij de commissie indiende aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor geld uit het coronaherstelfonds. In het plan wordt ruim baan gemaakt voor projecten voor verduurzaming en digitalisering van het land, zei hij. Tegelijk moet er op allerlei gebied worden hervormd.

De commissie eist dat Hongarije eerst alle 27 geëiste hervormingen doorvoert voordat ze geld zal uitkeren. De andere lidstaten krijgen daarentegen steeds al een deel van hun coronageld zodra ze hebben voldaan aan bepaalde tussenstappen. De EU-leiders zetten het fonds van ongeveer 800 miljard euro in 2020 op om de lidstaten te helpen de economische klap van de pandemie te boven te komen.

Het dagelijks EU-bestuur wil druk op de ketel houden door 7,5 miljard euro ofwel 65 procent van zogeheten cohesiesubsidies voor arme regio’s in Hongarije te bevriezen. Hongarije moet onder andere een anticorruptie-eenheid en een onafhankelijk integriteitsorgaan opzetten, en strengere wetgeving voor corruptie en fraude invoeren. Ook moet er regelgeving komen over het openbaar maken van de Hongaarse bedrijven, organisaties en personen die de EU-subsidies ontvangen.

De EU-ministers van Financiën zullen zich naar verwachting volgende week uitspreken over beide commissievoorstellen. Daarvoor is een speciale meerderheid van stemmen nodig: 15 van de 27 landen moeten voor stemmen om de voorstellen goed te keuren, maar ze moeten wel samen ten minste 65 procent van de totale EU-bevolking vertegenwoordigen.

Het is voor het eerst dat de commissie grijpt naar een nieuw rechtsstaatmechanisme, dat is gekoppeld aan de EU-begroting. De zogeheten conditionaliteitsverordening kwam er op nadrukkelijk aandringen van premier Mark Rutte en werd op 1 januari 2021 van kracht. Doel van de wetgeving is de EU te beschermen tegen geknoei met Europees geld door schendingen van de rechtsstaat in een EU-land.

Het Europees Parlement riep de commissie vorige week al op de hand op de knip te houden voor Hongarije. „Eindelijk recht de Europese Commissie de rug en wordt er opgetreden tegen premier Orbán”, zegt Sophie in ’t Veld (D66) . Het is volgens de partij goed nieuws dat Boedapest niet weg komt met blufpoker over cosmetische hervormingen.