Trump lijkt financiële crisis van 2008 vergeten

De aandelen van Amerikaanse financiële bedrijven floreren. Neem die van Goldman Sachs, een speler die vooral zakendoet met multinationals en overheden. Begin november lag de koers dicht bij de 175 dollar. Nu schommelt hij in de buurt van de 250 dollar. Dat betekent per saldo een plus van rond de 43 procent. De Bank of America, die dichter bij de consument staat, realiseerde op Wall Street in dezelfde periode een groei van 50 procent. Nog een derde willekeurige partij als illustratie van de beursrally: Citigroup; al moest dat genoegen nemen met een iets beperktere stijging, van zo’n 26 procent.

Het is duidelijk: de banken varen wel bij het aantreden van Trump. Hun geluid wordt goed vertegenwoordigd binnen de kring van diens vertrouwelingen. Steve Mnuchin bekleedt de post van minister van Financiën. Hij werkte in het verleden onder meer bij Goldman Sachs. In 2009 kocht hij de failliete hypotheekbank IndyMac op en maakte die snel weer winstgevend. Gary Cohn is als voorzitter van de National Economic Council een van de voornaamste adviseurs van Trump op economisch terrein. Hij kijkt eveneens terug op een carrière bij Goldman Sachs; was daar zelfs de hoogste baas. En Steve Bannon, die eerder als campagneleider optrad en nu in het Witte Huis fungeert als belangrijk strateeg, had ook al een baan bij genoemd concern.

Of het komt door al die voormalige bankiers rond hem heen weten we niet, maar in ieder geval is Trump de sector welgezind. Hij heeft begin deze maand, zoals hij voor de verkiezingen al aankondigde, een decreet getekend met de bedoeling de zogeheten Dodd-Frank-act, aangeduid met de namen van twee senatoren, te ontmantelen. Dat kan overigens alleen met instemming van het Congres. We praten over een uitgebreid geheel van wetgeving dat onder Obama is ingevoerd in reactie op de dramatische gebeurtenissen na het faillissement van Lehman Brothers, ruim acht jaar geleden. Toen in 2007 en 2008 in de VS de rente ging stijgen, konden veel huizenbezitters niet meer aan hun verplichtingen voldoen. Kredietverstrekkers raakten daardoor in de problemen. Zij hadden hypotheken veelal gebundeld en verhandelden die onderling. Als gevolg van allerlei ingewikkelde constructies was de verwevenheid groot, partijen vertrouwden elkaar niet meer, geldstromen droogden op en de crisis kon zich snel verspreiden. Wereldwijd schoten overheden te hulp met reddingsoperaties, met inzet van miljarden aan belastingmiddelen. Het mondiale financiële systeem dreigde in te storten.

De maatregelen in het kader van Dodd-Frank hebben tot doel een herhaling te voorkomen. Het toezicht is verscherpt, er gelden beperkingen op risicovolle praktijken, zoals transacties voor eigen rekening met complexe constructies, er moet worden voldaan aan zwaardere kapitaaleisen, de consument weet zich beter beschermd. De Republikeinen zijn nooit enthousiast geweest. De banken evenmin, zij ervaren de regelgeving als knellend, als een belemmering bij de kredietverlening en als een rem op de economische groei. Zij vinden met die opvattingen de huidige president aan hun zijde.

Ook internationaal zal de koerswending van de Amerikaanse regering sporen trekken. In Basel onderhandelen centrale banken uit diverse delen van de wereld al enkele jaren over het aanhouden van forsere buffers door commerciële banken. Nu de VS het roer omgooien, zal dat het bereiken van een akkoord zeker bemoeilijken. President Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) trok recent in het Europees Parlement fel van leer tegen de opstelling van Trump en noemde de ontwikkelingen zorgwekkend.

Er zijn sinds de rampspoed in 2008 maatregelen getroffen om de financiële stabiliteit te versterken. Dat werk overboord gooien, de regels weer versoepelen, die aanpak betekent een stap terug. Het vergroot het risico op een volgende crisis. En dat zou toch niemand moeten willen.

Trump lijkt financiële crisis van 2008 vergeten

Economie

RD.nl in uw mailbox?